W celu potwierdzenia obecności nadliczbowego zęba wykonano badanie tomografii komputerowej wiązki stożkowej, które uwidoczniło obecność nadliczbowego zęba w szczęce w okolicy korzeni 12, 11 położonego wobec nich dopodniebiennie (ryc. 1, 2). Po konsultacji z ortodontą ząb zakwalifikowano do ekstrakcji ze względu na możliwość resorpcji korzeni 12, 11 oraz z powodu możliwego negatywnego wpływu na przyszłe leczenie ortodontyczne. Położenie nadliczbowego zęba względem zębów sąsiednich i korzystny dostęp chirurgiczny pozwoliły na podjęcie decyzji o jego usunięciu, przy zminimalizowaniu ryzyka powikłań zarówno śród-, jak i pozabiegowych.

W znieczuleniu nasiękowym 4% roztworem artykainy, z cięcia brzeżnego w okolicy 14-21 odwarstwiono płat śluzówkowo-okostnowy pełnej grubości. Zdjęto blaszkę kostną otaczającą nadliczbowy ząb, po czym usunięto go w całości. Miejsce zabiegu przepłukano 0,9% roztworem soli fizjologicznej i zaopatrzono chirurgicznie szwami nierozpuszczalnymi 5,0. Zalecono stosowanie preparatu zawierającego chloroheksydynę oraz specjalnych szczoteczek pozabiegowych. Następnego dnia pacjent przyszedł na wizytę kontrolną; nie zgłaszał dolegliwości. Stwierdzono prawidłowe gojenie się rany. Kolejna kontrola i zdjęcie szwów nastąpiły po 7 dniach od zabiegu.

Przypadek 2

Rycina 3. Przypadek 2. Zdjęcie RTG ortopantomograficzne wykonane podczas wizyty kontrolnej uwidoczniło ząb nadliczbowy w okolicy 21

Pacjentka L.P., lat 11, ogólnie zdrowa, zgłosiła się na wizytę kontrolną w celu przeglądu jamy ustnej. Matka dziewczynki kilka tygodni wcześniej zauważyła ząb nadliczbowy w okolicy zęba 21. Lekarz prowadzący po wykonaniu RTG ortopantomograficznego (OPG) (ryc. 3) skierował pacjentkę na dalsze leczenie do poradni chirurgii stomatologicznej. W badaniu wewnątrzustnym stwierdzono obecność zęba nadliczbowego o kształcie stożkowatym, położonego dopodniebiennie w stosunku do zęba 21 (ryc. 4).

Rycina 4. Przypadek 2. Ząb nadliczbowy o kształcie stożkowym, położony dopodniebiennie w stosunku do zęba 21, widoczny w badaniu wewnątrzustnym

Zlecono wykonanie badania CBCT, które wykazało obecność zęba nadliczbowego w okolicy 21. Jego korzenie znajdowały się w bezpiecznej odległości od sąsiednich zębów, co umożliwiało wykonanie ewentualnej ekstrakcji. Po konsultacji ze specjalistą z zakresu ortodoncji zakwalifikowano wyrznięty ząb nadliczbowy do ekstrakcji oraz podjęto decyzję o przyszłym leczeniu ortodontycznym. Zabieg przeprowadzono w znieczuleniu miejscowym, wykonano atraumatyczną ekstrakcję, ranę zszyto szwami nieresorbowalnymi 5,0.

Podczas wizyty kontrolnej, która miała miejsce następnego dnia, pacjentka nie zgłaszała dolegliwości, a lekarz stwierdził prawidłowe gojenie się. Kolejną kontrolę i zdjęcie szwów przeprowadzono po 7 dniach od zabiegu.

Podsumowanie

W codziennej praktyce stomatologicznej zdarzają się przypadki, które wymagają interdyscyplinarnego podejścia i ścisłej współpracy pomiędzy specjalistami chirurgii stomatologicznej, ortodoncji i stomatologii dziecięcej. W przypadku zwiększonej liczby zębów (hiperdoncja), wczesna oraz prawidłowa diagnostyka pozwala uzyskać dobre rokowania i uniknąć niepotrzebnych komplikacji. Każdy przypadek zwiększonej liczby zębów wymaga indywidualnej analizy, a celem leczenia jest zapewnienie prawidłowego położenia zębów z zapewnieniem korzystnej estetyki. Podczas diagnostyki szczególnie pomocne może okazać się wykorzystanie badania CBCT. Obrazowanie tomografii komputerowej umożliwia dokładną lokalizację przestrzenną nadliczbowego zęba. Pozwala również zauważyć ewentualną resorpcję zębów sąsiednich, do której powstania może dojść w wyniku ucisku wywieranego przez ząb nadliczbowy. W rozmowie z pacjentem szczególnie pomocna może się okazać funkcja renderingu, czyli wizualizacji trójwymiarowej, która umożliwia przystępną i zrozumiałą dla pacjenta prezentację sytuacji klinicznej. W przypadku decyzji o obserwacji przydatna może się okazać funkcja nałożenia na siebie dwóch badań wykonanych w odstępie czasu.