Leczenie ostrych epizodów niepowikłanych zakażeń układu moczowego

Uwagi ogólne

• Leczenie zakażeń układu moczowego polega na podawaniu antybiotyków lub chemioterapeutyków działających bakteriobójczo lub bakteriostatycznie w stosunku do Escherichia coli. Wybierając lek, należy kierować się aktualną sytuacją epidemiologiczną i wrażliwością E. coli. W uzyskaniu takich informacji może pomóc bezpośredni kontakt z pracownią mikrobiologiczną.
• W leczeniu ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek, szczególnie u dzieci poniżej 4 r.ż., ważne jest szybkie ustalenie rozpoznania, co pozwala na niezwłoczne podanie antybiotyku. Leki należy podać jeszcze przed uzyskaniem wyniku posiewu moczu, ponieważ szybkie rozpoczęcie leczenia zmniejsza częstość powstawania blizn pozapalnych. Weryfikacja leczenia powinna nastąpić po uzyskaniu wyniku posiewu moczu i antybiogramu.
• U dzieci starszych, u których rozpoznanie i decyzja o rozpoczęciu leczenia opierały się na wynikach testów paskowych i nie pobrano posiewu moczu, wskazaniem do wykonania badania mikrobiologicznego z antybiogramem jest brak efektów leczenia.

Wybór leku

U dzieci istnieją dodatkowe ograniczenia w wyborze leku przeciwbakteryjnego wynikające z możliwych działań niepożądanych. Te są z kolei konsekwencją niedojrzałości metabolizmu. Nie ma też pełnych danych dotyczących skuteczności leków w tej grupie wiekowej.

Ograniczenia

• Nitrofurantoina nie powinna być stosowana u dzieci, które nie ukończyły 3 m.ż., ponieważ może u nich powodować niedokrwistość hemolityczną.
• Trimetoprim nie powinien być stosowany u dzieci do 6 tygodnia życia, ponieważ nie ma danych o jego skuteczności i działaniach niepożądanych w tej grupie wiekowej, chociaż lek ten w skojarzeniu z sulfametoksazolem jest stosowany w leczeniu infekcji wrodzonych.
• Chinolony nie powinny być stosowane do okresu dojrzewania ze względu na potencjalne działanie uszkadzające chrząstkę nasadową kości długich. W niektórych krajach (Niemcy) cyprofloksacyna jest dopuszczona do leczenia powikłanych ZUM od 2 r.ż. AAP rekomenduje stosowanie cyprofloksacyny w leczeniu atypowych ZUM spowodowanych Pseudomonas aeruginosa lub innymi bakteriami opornymi na wiele leków. Podobnie AAP dopuszcza stosowanie fluorochinolonów w leczeniu ZUM spowodowanych zakażeniami szczepami opornymi na wiele leków oraz gdy nie jest możliwe leczenie pozajelitowe i nie ma innego skutecznego leczenia doustnego. Na podstawie aktualnej wiedzy należy przyjąć, że chinolony mogą być zastosowane jako terapia ratująca w przypadkach powikłanych ZUM spowodowanych zakażeniem szczepami opornymi na inne leki.