W leczeniu grzybicy paznokci lek ten najczęściej stosowany jest w terapii pulsowej – dwa razy dziennie 200 mg przez siedem kolejnych dni w miesiącu. W przypadku grzybicy paznokci rąk najczęściej wystarczające jest podanie dwóch pulsów, a w przypadku grzybicy paznokci stóp – trzech.
Z powodu ograniczonej liczby danych literaturowych, nie zaleca się stosowania itrakonazolu u dzieci (tab. 1).
Tabela 1. Zalecane dawkowanie leków przeciwgrzybiczych w pediatrii.
Działania niepożądane przy jego stosowaniu występują rzadko i najczęściej mają charakter zaburzeń żołądkowo-jelitowych, bólów brzucha, nudności i biegunek. Niekiedy może powodować wzrost stężenia enzymów wątrobowych, stąd przeciwwskazany jest u pacjentów z niewydolnością wątroby. Leku nie należy również stosować w okresie ciąży i laktacji.[34-36]
W 2005 roku Takechi przeprowadził badanie w celu określenia minimalnej skutecznej dawki itrakonazolu u pacjentów chorujących na AZS. Pacjenci zaliczani byli do jednej z trzech grup:
Grupa I leczona była w schemacie 100 mg/dobę przez tydzień, następnie trzy tygodnie bez leczenia, powtarzając schemat.
Grupa II otrzymywała lek w dawce 200 mg na tydzień przez cztery tygodnie.
Grupa III otrzymywała najpierw 100 mg/dobę przez tydzień, następnie 200 mg/tydzień przez 11 tygodni.
We wszystkich grupach zauważono poprawę stanu dermatologicznego, jednak największa skuteczność leczenia obserwowana była w grupie trzeciej.[37]
Flukonazol
Podobnie jak itrakonazol, również należy do grupy triazoli. Do leczenia został wprowadzony w 1982 roku. Ma szeroki zakres działania przeciwgrzybiczego wobec dermatofitów i grzybów drożdżopodobnych, jest skuteczny w zakażeniach grzybami drożdżopodobnymi z rodzaju Candida i Cryptococcus (choć szczepy C. glabrata i C. krusei są na niego pierwotnie oporne).
Podawany jest szczególnie w kandydozie i kryptokokozie skóry, błon śluzowych oraz narządowej i układowej. Jest głównym lekiem w kandydozie błon śluzowych jamy ustnej, przełyku oraz narządów płciowych, a także w kandydozie wsierdzia, otrzewnej, układu oddechowego i moczowego. Może być stosowany również u dzieci i osób z obniżoną odpornością, np. w trakcie leczenia onkologicznego, po przeszczepach narządów. Lek może być podawany w postaci doustnej lub dożylnej. Doustnie najczęściej stosuje się dawki 50-200 mg/dobę. W pediatrii najczęściej są to dawki 1-2 mg/kg/dobę w leczeniu kandydozy błon śluzowych i 3-6 mg/kg/dobę w kandydozie uogólnionej. U dzieci do 5. r.ż. nie należy przekraczać dawki 400 mg/dobę. Z uwagi na wolniejsze tempo wydalania flukonazolu przez nerki, u noworodków nie należy przekraczać dawki 12 mg/kg/dobę, podawanej co 72 godziny.
Działania niepożądane występują rzadko i najczęściej dotyczą przewodu pokarmowego. Z uwagi na możliwość uszkodzenia wątroby, lek ten jest przeciwwskazany u osób z niewydolnością tego narządu. Należy również zachować ostrożność przy terapii pacjentów z niewydolnością nerek. Może także powodować odchylenia w wynikach badań laboratoryjnych (leukopenia, trombocytopenia, hipercholesterolemia, hipertriglicerydemia, hipokaliemia). Nie stosuje się u kobiet w okresie ciąży i laktacji.
Gryzeofulwina
Od ponad 40 lat jest stosowana w leczeniu grzybic. Zakresem działania obejmuje wyłącznie dermatofity. Obecnie w znacznym stopniu została wyparta przez nowsze preparaty przeciwgrzybicze, niemniej nadal pozostaje lekiem z wyboru w zakażeniach dermatofitowych u dzieci, głównie w grzybicach owłosionej skóry głowy.
Zalecana dawka w leczeniu dermatofitozy u dzieci to 10 mg/kg/dobę przez minimum sześć tygodni.
Objawy niepożądane dotyczą głównie przewodu pokarmowego, może dojść również do upośledzenia funkcji wątroby. Lek wchodzi w interakcje z warfaryną, cyklosporyną oraz doustnymi preparatami antykoncepcyjnymi.[34-36]
Przy niewystarczającej liczbie danych literaturowych odnoszących się do współwystępowania objawów atopowego zapalenia skóry i infekcji grzybiczej, warto zwrócić uwagę na doniesienia mówiące o zakażeniach grzybami w innych chorobach atopowych.
W opublikowanym przez Warda i wsp. badaniu zauważono, że zakażenie dermatofitowe grzybami Trichophyton i Epidermophyton korelowało z występowaniem objawów atopii, takich jak astma czy nieżyt nosa.[38] Infekcje te dobrze odpowiadały na leczenie ogólnym preparatem przeciwgrzybiczym – flukonazolem.[39] W badaniu zauważono również, że w porównaniu z populacją zdrową, pacjenci z AZS są bardziej podatni na rozwój przewlekłego zakażenia dermatofitami.[40,41] Niezależnie od występowania objawów atopowego zapalenia skóry, należy leczyć infekcje grzybicze. Brak jest jednak dowodów na skuteczność stosowania przeciwgrzybiczej terapii ogólnej w przypadkach opornych postaci AZS, w których nie stwierdza się objawów zakażenia grzybiczego.[42]