Inne przyczyny uszkodzenia obwodowego nerwu twarzowego zostały omówione wyżej.

UWAGA! W ocenie i monitorowaniu stopnia uszkodzenia obwodowego nerwu twarzowego pomocna jest VI-stopniowa skala House’a-Brackmanna.

Leczenie

Terapia polega na wczesnej i intensywnej insulinoterapii, czyli na wyrównaniu zaburzeń metabolicznych, czasami wspomaganej doustnymi lekami hipoglikolizującymi.

W leczeniu objawów neuropatii cukrzycowej stosowana jest rozpuszczalna w tłuszczach pochodna tiaminy (witaminy B1) benfotiamina w tabletkach 50 mg, w podzielonej dawce do 150-200 mg na dobę.

Innym preparatem wykazującym skuteczność w leczeniu chorób metabolicznych i ich powikłań, w tym neuropatii cukrzycowej, jest kwas α-liponowy. Jego działanie polega na hamowaniu nieenzymatycznej glikacji protein, poprawie transportu aksonalnego, stymulacji syntezy czynników wzrostowych nerwów, indukcji odbudowy włókien nerwowych, zmniejszeniu stresu oksydacyjnego i normalizacji procesów przemiany materii. Kwas α-liponowy jest stosowany w postaci preparatu wydawanego na receptę. Istnieje możliwość stosowania w lecznictwie zamkniętym tego preparatu w formie wlewu dożylnego podawanego przez 30 minut w dawce 1 x 1 ampułka 600 mg/50 ml 1 x na dobę przez dwa-cztery tygodnie, a następnie preparatu w formie tabletek – leczenie podtrzymujące 1 x 1 tabletka kwasu α-liponowego 600 mg na dobę, doustnie, przez dwa-cztery tygodnie. W zwalczaniu objawów neuropatii cukrzycowej korzystne jest łączne podawanie doustnej benfotiaminy oraz infuzji dożylnych kwasu α-liponowego.

Koncepcja patogenezy naczyniowej neuropatii cukrzycowej wskazuje na możliwość zastosowania leków naczynioaktywnych i poprawiających właściwości reologiczne krwi (np. pentoksyfiliny), a w celu zmniejszenia aktywności wolnych rodników – stosowanie witamin E i C.

U pacjentów cierpiących na neuropatię cukrzycową należy unikać stosowania leków o znanym toksycznym działaniu na nerwy obwodowe, takich jak np. amiodaron, hydrazyd kwasu izonikotynowego, metronidazol, nitrofurantoina i inne.

Stosuje się również leczenie objawowe:

• Suche oko należy nawilżać, zamykając i otwierając powiekę palcem, oraz stosować krople do oczu.
• Zapobiegać oziębieniu nerwu, unikając niskich temperatur.

Stosowanie glikokortykosteroidów u pacjentów z cukrzycą i prozoparezą Bella jest dość kontrowersyjne.

Według badań Zakładu Otorynolaryngologii Głowy i Szyi szpitala naukowo-badawczego w Kayseri przeprowadzonych od stycznia 2012 roku do czerwca 2016 roku, steroidoterapia u chorych na cukrzycę z obwodowym porażeniem nerwu twarzowego (badani byli pacjenci z cukrzycą i bez cukrzycy) spowodowała, że poprawa ruchu w obrębie mięśni twarzy w grupie chorych na cukrzycę okazała się znacznie mniejsza niż w grupie pacjentów bez cukrzycy w trakcie obserwacji przez trzy i sześć miesięcy od początku prozoparezy.

Udowodniono również, że stopień poprawy w grupie chorych na cukrzycę był znacznie niższy niż w grupie niechorujących na cukrzycę. Natomiast Riga i wsp. wykazali całkowite wyleczenie po sześciu miesiącach od porażenia nerwu twarzowego u 17 z 20 chorych na cukrzycę z paraliżem Bella, których leczono glikokortykosteroidami. Tym samym udowodniono, że wysokie dawki glikokortykosteroidów były bardzo skuteczne w leczeniu porażenia Bella u chorych z cukrzycą.

W przypadku pacjentów z porażeniem Bella o nieznanej przyczynie, publikacja z roku 2016 w bazie Cochrane obejmowała analizę przeprowadzoną na podstawie siedmiu badań klinicznych z łącznym udziałem 895 osób z jednostronnym porażeniem w stopniu: łagodnym, średnim i umiarkowanym oraz ciężkim. Wszystkie badania wskazywały na stopnie niepełnego powrotu do zdrowia (odsetek osób pozostających z osłabieniem twarzy). Grupa badana obejmowała pacjentów w przedziale wiekowym od 2 do 84 lat.

Pacjenci byli leczeni glikokortykosteroidami lub placebo w monoterapii albo w połączeniu z innymi terapiami. Czas trwania uwzględnionych badań dla dorosłych i dzieci wynosił od 157 dni do 12 miesięcy.

Dostępne dowody o umiarkowanej i wysokiej jakości z randomizowanych, kontrolowanych badań wykazały jednak znaczne korzyści z leczenia porażenia Bella glikokortykosteroidami.

Podstawą zapobiegania i leczenia powikłań cukrzycy jest uzyskanie jej dobrego wyrównania obejmującego ustabilizowanie stężenia glikemii, nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii oraz uzupełnienie niedoborów (witamin z grupy B, kwasu foliowego).

W przypadku porażenia nerwu twarzowego zastosowanie znajduje kinezyterapia:

• masaże mięśni twarzy,
• dobieranie odpowiednich ćwiczeń, mających na celu zwiększenie siły mięśni (ćwiczenia wykonuje się symetrycznie),
• należy wykonywać ruchy mimiczne twarzy, by uruchomić mięśnie czoła, oczu, ust, policzków, mięśnie dookoła nosa, żuchwy.

Fizykoterapia – przy porażeniu nerwu twarzowego stosuje się: