Insulinooporność

Metody oceny wrażliwości tkanek na działanie insuliny

lek. Aleksandra Cieluch
dr hab. n. med. Aleksandra Uruska

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Adres do korespondencji:

lek. Aleksandra Cieluch

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Szpital im. Franciszka Raszei

ul. Mickiewicza 2, 60-834 Poznań

e-mail: aleksandra.cieluch@o2.pl

  • Insulinooporność jako główny czynnik ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii i miażdżycy naczyń krwionośnych
  • Bezpośrednie (hiperinsulinemiczno-euglikemiczna klamra metaboliczna) i pośrednie (HOMA-IR, QUICKI) metody oceny wrażliwości tkanek na działanie insuliny
  • Ocena insulinooporności w gabinecie lekarskim za pomocą prostych parametrów

Wprowadzenie

W tym roku upłynie 100 lat od odkrycia insuliny1. Od roku 1921 dokonał się olbrzymi postęp w zakresie insulinoterapii i nowych technologii w diabetologii. Wraz z postępem wzrosły jednocześnie zapadalność na cukrzycę oraz częstość występowania przewlekłych powikłań tej choroby. Jednym z istotnych czynników ryzyka powikłań cukrzycy jest oporność tkanek na działanie insuliny, czyli insulinooporność (IR – insulin resistance). Dotyczy to zwłaszcza osób z cukrzycą typu 2.

Insulina jest lekiem z wyboru u osób z autoimmunologiczną postacią cukrzycy. Cukrzycą typu 1 dotkniętych jest 10% wszystkich osób z cukrzycą. Z powodu bezwzględnego niedoboru insuliny wymagają one dostarczania insuliny egzogennej, która jest lekiem z wyboru dla tych pacjentów. Ponieważ zdarza się, że wykładniki IR współwystępują u chorych z cukrzycą typu 1, sięgamy po lek rutynowo stosowany u pacjentów z cukrzycą typu 2, czyli metforminę, którą dołącza się do insulinoterapii jako lek zmniejszający IR. Metod insulinoterapii jest kilka, ale najczęściej u pacjentów z cukrzycą typu 1 wykorzystuje się model intensywnej czynnościowej insulinoterapii. Polega on na dostosowaniu podawanej dawki insuliny do aktualnej glikemii, zawartości węglowodanów w diecie oraz planowanego wysiłku fizycznego.

Jednak insulinoterapia nie jest zarezerwowana tylko dla pacjentów z cukrzycą typu 1. Z upływem lat, kiedy dochodzi do rozwoju znacznej IR i defektu wydzielania insuliny, niezbędne jest rozpoczęcie leczenia insuliną egzogenną także u pacjentów z cu...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Insulinooporność a przewlekłe powikłania cukrzycy

Uważa się, że IR jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, dyslipidemii, miażdżycy naczyń krwionośnych, może być też [...]

Metody oceny wrażliwości tkanek na działanie insuliny

Wrażliwość tkanek na działanie insuliny można ocenić za pomocą metod bezpośrednich i pośrednich (tab. 1). Wybór metody ewaluacji IR zależy od [...]

Ocena insulinooporności w praktyce klinicznej

Jak zatem rozpoznać IR u pacjenta z cukrzycą typu 1 w gabinecie lekarskim oraz czy można ocenić insulinowrażliwość u chorego z [...]

Podsumowanie

Istnieje wiele sposobów oceny wrażliwości tkanek na działanie insuliny. Trzeba pamiętać, że nie wszystkie metody można zastosować u każdego pacjenta np. [...]

Do góry