Rycina 1. Mechanizmy neuropatii cukrzycowej (oprac. na podstawie 21 pozycji piśmiennictwa)
Cukrzyca jest czwartą najczęstszą chorobą dotykającą populację świata. Towarzyszy jej wiele powikłań, które pogarszają jakość życia. Jednym z nich jest neuropatia cukrzycowa z objawami bólowymi, która występuje u 1/3 pacjentów z cukrzycą. Niestety nie ma leku działającego bezpośrednio na mechanizmy powodujące bolesną neuropatię cukrzycową, ale badania kliniczne wykazały, że terapie lekami przeciwdrgawkowymi i przeciwdepresyjnymi są skuteczne w leczeniu bólu związanego z neuropatią cukrzycową. W Stanach Zjednoczonych Food and Drug Administration (FDA) zatwierdziła następujące leki w przypadkach bolesnych neuropatii cukrzycowych: duloksetynę, pregabalinę, tapentadol i kapsaicynę (tylko dla dolegliwości bólowych w zakresie stóp). Zatwierdziła również stosowanie systemu stymulacji rdzenia kręgowego w leczeniu bólu neuropatycznego będącego powikłaniem cukrzycy. Leki zalecane przez inne organy regulacyjne to: gabapentyna, amitryptylina, dekstrometorfan, tramadol, wenlafaksyna, walproinian sodu i plastry z 5% lidokainą. Leki te jednak są tylko częściowo skuteczne i wywołują działania niepożądane. Leczenie objawów bólowych u pacjentów z cukrzycą jest trudne i wymaga opracowania nowych cząsteczek oraz przeprowadzenia badań klinicznych dla potwierdzenia ich skuteczności i bezpieczeństwa stosowania22.
Podsumowanie
Polineuropatia cukrzycowa jest poważnym powikłaniem cukrzycy zarówno typu 1, jak i typu 2. Główne jej postaci kliniczne to: ból neuropatyczny, stopa cukrzycowa oraz neuropatia autonomiczna. Cukrzycowa neuropatia obwodowa dotyczy co najmniej 50% osób z cukrzycą typu 1 lub 2. Pomimo charakterystycznego obrazu klinicznego pozostaje ona często niezdiagnozowana i nieleczona. Badanie przewodnictwa nerwowego stanowi nadal złoty standard diagnostyczny, ale często jest pracochłonne, czasochłonne i kosztowne. Dlatego najczęściej polineuropatia cukrzycowa diagnozowana jest poprzez badanie kliniczne. Trwają badania nad określeniem potencjalnych biomarkerów dla neuropatii cukrzycowej i jej postaci klinicznych.