Należy poinstruować pacjentki, aby w przypadku bardzo obfitego krwawienia (zużycie dwóch dużych podpasek higienicznych na godzinę przez kolejne 2 godziny,) lub objawów zakażenia kontaktowały się ze swoim lekarzem.15

U niektórych kobiet w ciągu pierwszych 24 h od zastosowania mizoprostolu występują gorączka i/lub dreszcze.15 Te pacjentki powinny skontaktować się z lekarzem i jeżeli gorączka i/lub dreszcze utrzymują się dłużej niż dobę, wymagają diagnostyki w kierunku zakażenia. Mogą również wystąpić nudności i wymioty, które zwykle ustępują w ciągu 2-6 h od przyjęcia mizoprostolu.

Przeciwwskazania i powikłania

W tabeli 2 wymieniono przeciwwskazania do postępowania farmakologicznego.13,15,19

Small 22188

Tabela 2. Przeciwwskazania do postępowania farmakologicznego

Powikłania po farmakologicznym postępowaniu w EPF zdarzają się rzadko. Częstość zakażeń w obrębie dróg rodnych po zabiegowym, wyczekującym lub farmakologicznym postępowaniu w EPF jest mała (2-3%). Nie ma dowodów wskazujących na różnice w ryzyku zakażenia w zależności od wybranej metody postępowania.21 W największym randomizowanym badaniu kontrolowanym (n=652) porównującym postępowanie farmakologiczne z zabiegowym nie stwierdzono różnic w występowaniu takich powikłań, jak: krwotok wymagający hospitalizacji z przetoczeniem produktów krwiopochodnych lub bez (1%); hospitalizacja z powodu zapalenia błony śluzowej jamy macicy (<1%); gorączka (3-4%); wizyta na ostrym dyżurze w ciągu 24 h od zastosowania leczenia (2-3%); niezaplanowane konsultacje w szpitalu (17-23%); zmniejszenie stężenia hemoglobiny ≥2 g/dl (4-9%) oraz ≥3 g/dl (1-5%).19

Niepowodzenie leczenia

Niepowodzenie w przypadku postępowania wyczekującego lub farmakologicznego oznacza konieczność zabiegowego opróżnienia jamy macicy.

Obserwacja

Nie ma badań oceniających optymalny czas obserwacji po EPF. Zalecamy kontrolną wizytę obejmującą badanie podmiotowe i badanie dwuręczne 7-14 dni po zastosowaniu leku.15 Na ogół nie ma potrzeby monitorowania stężenia βhCG w przypadku postępowania wyczekującego czy farmakologicznego.

W celu potwierdzenia całkowitego wydalenia tkanek jaja płodowego z jamy macicy po zastosowaniu postępowania farmakologicznego można wykonać przezpochwowe badanie ultrasonograficzne.15 Nie należy mierzyć grubości endometrium, gdyż parametr ten nie jest czynnikiem predykcyjnym skuteczności postępowania farmakologicznego.7 Grubość endometrium nie pozwala przewidzieć niekompletności poronienia ani konieczności zabiegowego opróżnienia jamy macicy.

Kluczowe zagadnienia
• W jednym z randomizowanych badań kontrolowanych 83% kobiet, u których zastosowano mizoprostol, stwierdziło, że poleciłyby tę metodę innym pacjentkom.
• Światowa Organizacja Zdrowia zaleca zastosowanie pojedynczej doustnej dawki 600 µg mizoprostolu w przypadku postępowania w poronieniu niezupełnym oraz 800 µg mizoprostolu dopochwowo w przypadkach ciąży bez zarodka lub z zarodkiem obumarłym.

Przyszła płodność

W długoterminowym badaniu poświęconym pacjentkom z EPF, u których zastosowano różne formy postępowania – wyczekujące, farmakologiczne, zabiegowe – stwierdzono, że metoda postępowania w EPF nie ma wpływu na przyszłą płodność. W badaniu tym nie stwierdzono istotnej różnicy we wskaźnikach żywych urodzeń po 5 latach od poronienia: wyniósł on 79% w grupie kobiet, u których zastosowano postępowanie wyczekujące, 79% u leczonych farmakologicznie oraz 82% po zabiegu.22

Efektywność kosztowa

Biorąc pod uwagę liczne zmienne związane z kosztami procedur, postępowanie zabiegowe polegające na aspiracji zawartości macicy ręcznym próżniociągiem w warunkach ambulatoryjnych jest efektywniejsze kosztowo niż postępowanie farmakologiczne.

Z kolei postępowanie farmakologiczne charakteryzuje się większą efektywnością kosztową niż zabieg wykonywany w warunkach bloku operacyjnego. W przypadku poronienia w toku lub niezupełnego największą efektywnością kosztową odznacza się postępowanie farmakologiczne.23

Do góry