Streszczenie

Już wcześniej stwierdzono, że stres psychospołeczny jest czynnikiem ryzyka porodu przedwczesnego, niejasne było natomiast, w jakim stopniu może się do niego przyczyniać depresja matki.

Badanie miało na celu wyjaśnienie, czy istnieje taki związek. W badaniu oceniano wyniki ciąży u 14 175 kobiet, które przebadano przy użyciu kwestionariusza Edinburgh Postnatal Depression Scale, będącego rutynowym narzędziem badań przesiewowych między 24 a 28 tygodniem ciąży.

Wśród kobiet z dodatnim wynikiem badania przesiewowego obserwowano większe prawdopodobieństwo urodzenia dziecka przed 37 tygodniem ciąży (13,9%) w porównaniu z podobnymi kobietami bez objawów depresji (10,3%), przy skorygowanym ilorazie szans wynoszącym 1,3 (95% PU 1,09-1,35). Wykazano istotne statystycznie różnice dla różnego wieku ciążowego (<28, <32 i <34 tygodni). Stwierdzono również zwiększone ryzyko porodu przedwczesnego u 1019 kobiet z dodatnim wynikiem badania przesiewowego, u których wcześniej doszło do porodu przedwczesnego.

Komentarz

Nie jest jasne, czy wykazane w tym badaniu różnice odzwierciedlają związek przyczynowo-skutkowy, czy prostą koincydencję. Wcześniejszy poród u kobiet z depresją można wytłumaczyć wiarygodnym biologicznie mechanizmem. Depresja może być związana z zaburzeniami osi podwzgórzowo-przysadkowej i zwiększonym stężeniem hormonu uwalniającego kortykotropinę (CRH). Badania wiązały związek zwiększonego stężenia CRH z porodem przedwczesnym.

Z drugiej strony znaczenie może mieć wiele innych czynników, w tym inne stresory w środowisku domowym, higiena snu, stan odżywienia, dostęp do opieki zdrowotnej i korzystanie z niej. Badanie przyczyniło się jednak do powiększenia liczby dowodów przemawiających za tym, że depresja niekorzystnie wpływa na przebieg ciąży. Leczenia kobiet z objawami depresji nie należy przerywać podczas ciąży.

To, czy stosowanie leków przeciwdepresyjnych lub psychoterapii może zmniejszyć ryzyko porodu przedwczesnego w tej grupie pacjentek, wymaga badań.

Baller EB, Wei SM, Kohn PD i wsp.

Nieprawidłowości funkcji rejonu grzbietowo-bocznego kory przedczołowej u kobiet z PMDD

American Journal of Psychiatry. 2013;170(3):305-314

Streszczenie

Przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne (premenstrual dysphoric disorder, PMDD) charakteryzuje się poważnymi zaburzeniami emocji, funkcji poznawczych i zachowania, które pojawiają się w fazie lutealnej. Nie istnieją jednak żadne hormonalne markery, które pozwoliłyby na odróżnienie kobiet cierpiących na to zaburzenie od zdrowej grupy kontrolnej.

Badanie miało na celu określenie, w jaki sposób różni się funkcjonowanie mózgu kobiet cierpiących na PMDD. Wykorzystano neuroobrazowanie tych obszarów mózgu, które mogą być dotknięte podczas fazy lutealnej, w której występują objawy. Autorzy porównywali obrazy czynnościowego rezonansu magnetycznego (fMR) u 14 kobiet z udokumentowanym prospektywnie PMDD i 14 kobiet z grupy kontrolnej w jednym z trzech możliwych stanów hormonalnych: supresja janików wywołana leuproreliną, leuproreliną z estradiolem lub leuproreliną z progesteronem. U 15 kobiet z każdej kategorii wykonano również badanie pozytonowej tomografii emisyjnej (PET).

Kobiety miały wykonywać zadania pamięciowe podczas obrazowania w celu oceny funkcji przedczołowych. Przy wykorzystaniu PET i fMR u kobiet z rozpoznaniem PMDD obserwowano większą aktywację okolicy przedczołowej, co sygnalizuje dysregulację obwodu neuronalnego odpowiedzialnego za pamięć operacyjną. Co więcej, zmiany te wydawały się bardziej wyraźne u kobiet z większym nasileniem objawów PMDD.

Komentarz

Kobiety cierpiące na PMDD często są sfrustrowane powszechnym przekonaniem, że ich zaburzenie nie ma statusu choroby lub że stanowi jedynie nasiloną postać zwykłych objawów przedmiesiączkowych. Nie pomaga brak możliwych do zmierzenia zmian hormonalnych, które pozwoliłyby zidentyfikować kobiety podatne na PMDD, co dodatkowo frustrowało badaczy poszukujących nowych metod leczenia w opornych przypadkach.

Dzięki zidentyfikowaniu powtarzalnych zjawisk biologicznych, które odróżniają kobiety z PMDD od zdrowej grupy kontrolnej, badanie potwierdziło, że PMDD jest zaburzeniem rozwijającym się na podłożu patologii mózgu. Może to również być pomocne w ukierunkowaniu przyszłych badań mających na celu poprawę funkcjonowania i jakości życia kobiet cierpiących na to zaburzenie.

Toffol E, Heikinheimo O, Koponen P i wsp.