Szyja

Fałd karkowy skóry jest widoczny w tej samej płaszczyźnie co tylny dół czaszki. Pogrubienie fałdu karkowego wiąże się z nieprawidłowościami chromosomowymi i anomaliami układu krążenia. Można również oceniać szyję, wykorzystując widok z profilu do wykrywania nieprawidłowych mas. Utrzymujący się przeprost szyi również może wskazywać na nieprawidłową masę w obrębie jej przedniej części.

Klatka piersiowa

W drugim trymestrze serce powinno być widoczne pośrodku klatki piersiowej, a jego oś powinna być skierowana w lewą stronę. Po obu stronach serce otaczają płuca, lewe mniejsze niż prawe. Jeżeli serce nie znajduje się w linii pośrodkowej ciała, to występuje przesunięcie śródpiersia, które może wskazywać jednostronną nieprawidłową masę w płucu lub przepuklinę przeponową. Wrodzone malformacje dróg oddechowych w płucach są bardziej echogenne, czyli jaśniejsze niż prawidłowa tkanka płuc, i mogą sprawiać wrażenie litych lub zawierać torbiele. Przepuklinę przeponową należy podejrzewać, jeżeli w przypadku przesunięcia śródpiersia w klatce piersiowej widoczna jest zawartość brzucha (ryc. 20 i 21). Jeżeli nie ma istotnego przesunięcia śródpiersia, wykrycie małej przepukliny po stronie prawej jest mniej prawdopodobne. Echostruktura wątroby przemieszczonej do prawej strony klatki piersiowej może wydawać się podobna do echostruktury płuca, natomiast obecność pęcherzyka żołądka lub jelita cienkiego w klatce piersiowej w przypadku przepukliny lewostronnej jest zwykle oczywista. Jeżeli obrazowanie klatki piersiowej w płaszczyźnie poprzecznej sugeruje przepuklinę przeponową, na obrazach w płaszczyznach strzałkowej i wieńcowej można w większości przypadków bezpośrednio uwidocznić ubytek po jednej stronie przepony.

Serce i drogi odpływu

Na obrazie w projekcji czterojamowej można uwidocznić ubytki przegrody międzykomorowej (VSD – ventricular septal defect) (ryc. 22) oraz nieprawidłowości wielkości komór, takie jak hipoplastyczna prawa lub lewa komora. Małe ubytki przegrody międzykomorowej pozostają jednak często przeoczone, natomiast ubytki przegrody międzyprzedsionkowej (ASD – artial septal defect) zasadniczo nie są rozpoznawane in utero z powodu obecności otworu owalnego, fizjologicznego połączenia przedsionków. Upośledzenie drożności aorty, jak w przypadku koarktacji, typowo powoduje powiększenie prawej komory, która dostarcza większość krwi do aorty przez przewód tętniczy. Ze względu na krążenie płodowe mniejszego stopnia koarktacja aorty może jednak zostać przeoczona.

Mimo że obrazowanie serca w projekcji czterojamowej jest bardzo użyteczne, nie wystarczy ono do wykrycia niektórych poważnych nieprawidłowości. Jeżeli jest to możliwe, zaleca się ocenę dróg odpływu w miejscu odejścia aorty z lewej komory i tętnicy płucnej z prawej komory. W przypadku poważnych anomalii, takich jak tetralogia Fallota (ryc. 23), przełożenie wielkich pni tętniczych (ryc. 24) oraz wspólny pień tętniczy, obraz serca w projekcji czterojamowej będzie w większości przypadków prawidłowy, natomiast nieprawidłowości zwykle ujawnią się podczas oceny dróg odpływu.

Struktury brzucha

Do struktur, które należy ocenić podczas obrazowania, należą: pęcherzyk żołądka w lewym górnym kwadrancie, ściana brzucha, przyczep pępowiny, jelito oraz pęcherzyk żółciowy. Upośledzenie drożności przewodu pokarmowego, aż do całkowitej atrezji jelita, często nie ujawnia się przed trzecim trymestrem. Atrezję przełyku należy podejrzewać, jeżeli pęcherzyk żołądka jest stale mały lub nie występuje. Torbielowata masa przyśrodkowo od pęcherzyka żółciowego, łącząca się z przewodem pęcherzykowym, odpowiada najprawdopodobniej torbieli przewodu żółciowego wspólnego. Wady, których nie powinno się przeoczyć w pierwszym trymestrze, takie jak przepuklina pępowinowa (ryc. 25) i wytrzewienie (ryc. 26), nie powinny pozostać niezauważone również w drugim.

Struktury układu moczowo-płciowego

Nerki powinny być widoczne w dołach nerkowych. Jednostronną agenezję nerki lub ektopowo położoną nerkę (ryc. 27) można przeoczyć, ponieważ za nerkę w dole nerkowym można błędnie wziąć nadnercze lub sąsiednie jelito. W celu uniknięcia takiego błędu należy zidentyfikować korę i miedniczkę nerkową, zanim dojdzie się do wniosku, że struktura widoczna w dole nerkowym jest rzeczywiście nerką. Choroby dotyczące obu nerek, takie jak agenezja nerek, nerki dysplastyczne (ryc. 28) oraz wielotorbielowatość nerek dziedziczona w sposób autosomalny recesywny, wiążą się z małowodziem (ryc. 29) i rzadko zostają przeoczone.

Pęcherz moczowy jest widoczny do dołu od przyczepu pępowiny, a bocznie od niego za pomocą kolorowego dopplera można zidentyfikować tętnice pępkowe. Prawidłowy płyn owodniowy w połączeniu ze stale niedającym się uwidocznić pęcherzem moczowym wskazuje na wynicowanie pęcherza, które jest rzadko występującą wadą.

Narządy płciowe płodu można oceniać od początku drugiego trymestru. Do nieprawidłowości tych narządów należą spodziectwo oraz niejednoznaczne narządy płciowe. Jeżeli genotyp płodu, oceniany na podstawie badania kariotypu lub pozakomórkowego płodowego DNA, jest znany, można skorelować tę informację z wyglądem narządów płciowych.

Kręgosłup

Kręgosłup szyjny, piersiowy, lędźwiowy i krzyżowy powinien być obrazowany w płaszczyznach strzałkowej i poprzecznej. Podczas badania ultrasonograficznego w czasie rzeczywistym można prześledzić kolumnę kręgosłupa od podstawy czaszki do kości krzyżowej, dokonując oceny na każdym poziomie. Rozszczep kręgosłupa można podejrzewać na podstawie obrazowania w płaszczyźnie strzałkowej (ryc. 30), mniejsze zmiany będą natomiast widoczne tylko na obrazach w płaszczyźnie poprzecznej (ryc. 31). Większość przypadków wiąże się z malformacją Arnolda-Chiariego typu II, w której występują również oczywiste zmiany w mózgu. Podczas obrazowania w płaszczyźnie strzałkowej można wykryć kręg połowiczy (ryc. 32). Należy również oceniać tkanki miękkie znajdujące się powierzchownie w stosunku do kręgosłupa, co pozwoli na identyfikację rzadkich zmian, takich jak potworniak w okolicy krzyżowo-guzicznej.

Kończyny

W celu potwierdzenia odpowiedniego wzrostu kości długich dokonuje się pomiarów kości udowej i ramieniowej. Ocena powinna również obejmować udokumentowanie obecności innych kości długich we wszystkich kończynach, w tym kości promieniowej i łokciowej w obrębie przedramion oraz kości piszczelowej i strzałkowej w obrębie podudzi. Nieprawidłowości struktur szkieletu mogą mieć charakter ilościowy lub jakościowy. Do nieprawidłowości ilościowych należy zaburzony wzrost kości długich kończyn górnych i dolnych, jak w defektach związanych z redukcją kończyny (ryc. 33). Do jakościowych nieprawidłowości kości należą stany prowadzące do ich niewłaściwego wyglądu, takie jak ugięcie kości, złamania lub zmniejszona mineralizacja (ryc. 34). Ciężkie dysplazje szkieletu są zwykle oczywiste już w drugim trymestrze, natomiast mniej nasilone dysplazje, takie jak achondroplazja, często rozpoznaje się dopiero w późniejszym okresie ciąży.

Ocena rąk powinna obejmować próby wykluczenia polidaktylii i syndaktylii (ryc. 35), a także udokumentowanie obecności kciuków. Podczas oceny stóp należy sprawdzić ich położenie w stosunku do kości piszczelowej i strzałkowej w celu wykluczenia cech stopy końsko-szpotawej (ryc. 36). Ocena ultrasonograficzna w czasie rzeczywistym jest ważna w udokumentowaniu prawidłowych ruchów i napięcia wszystkich kończyn, w tym otwierania i zaciskania rąk. Nieprawidłowe napięcie, takie jak stały wyprost kończyn dolnych lub zaciśnięcie piąstek (ryc. 37), może wskazywać na nieprawidłowość neurologiczną, nerwowo-mięśniową lub mięśniowo-szkieletową.

Dysplazje szkieletu mogą obejmować nieprawidłowości innych struktur poza kończynami górnymi i dolnymi, w tym czaszki, kręgosłupa i klatki piersiowej (ryc. 38). Ocena tych struktur jest ważna, jeżeli na podstawie stwierdzenia nieprawidłowości kończyn podejrzewa się dysplazję szkieletu.

Do góry