Skuteczność, określaną jako zmniejszenie nasilenia bólów o 50%, uzyskano u ponad 60% kobiet z mastalgią cykliczną, którym w 2 fazie cyklu, między 19 a 25 dniem, podawano krem dopochwowy zawierający 2,5% zmikronizowanego progesteronu.32 W leczeniu mastalgii nie zaleca się natomiast stosowania leków moczopędnych, ponieważ zawartość wody w organizmie nie koreluje z dolegliwościami bólowymi piersi.33

W bazie Medline znajduje się jedna praca, w której autorzy opisali miejscowe stosowanie lasera w mastalgii cyklicznej. Poprawę uzyskano u 82,5% kobiet. Nie stwierdzono działań niepożądanych. Autorzy proponują, aby terapia laserem była leczeniem pierwszego rzutu.34

Opcją ostateczną w przypadku bardzo nasilonych dolegliwości i braku skutecznej terapii jest obustronna mastektomia. W bazie Medline znajduje się jedna praca oryginalna pochodząca ze Szpitala Uniwersyteckiego w Cardiff. Oceniono, że stosowane metody terapii nieinwazyjnej były nieskuteczne u 6% kobiet z mastalgią cykliczną i u 26% – z niecykliczną. Spośród nich mastektomię ze wszczepieniem implantu wykonano u 1,2% pacjentek. Okazała się ona nieskuteczna u 50% operowanych. Z powodu ryzyka powikłań i nawrotu dolegliwości mastektomię powinno się przeprowadzać niezwykle rzadko.35

Podsumowanie

Szacuje się, że bóle piersi występują u 50-70% kobiet. Klasyfikacja dolegliwości opiera się na ich powiązaniach z cyklem miesiączkowym. Wyróżnia się mastalgię cykliczną i niecykliczną oraz bóle klatki piersiowej niezwiązane z piersiami. Mastalgia cykliczna pojawia się w fazie lutealnej cyklu, często dotyczy obu piersi, a bóle promieniują do łopatki lub barku. Mastalgia niecykliczna częściej występuje u kobiet nieco starszych. Dolegliwości są zwykle jednostronne i mogą mieć związek z terapią hormonalną. W etiologii i leczeniu zwraca się szczególną uwagę na czynnik psychologiczny. Zawsze zaleca się noszenie wygodnego, dobrze dopasowanego biustonosza. Jeśli takie działania okażą się nieskuteczne, lekami pierwszego rzutu są NLPZ stosowane ogólnie lub miejscowo w postaci żelu oraz siemię lniane. Leki drugiego rzutu to: bromokryptyna, kabergolina, tamoksyfen i danazol. Terapię nimi ograniczają jednak uciążliwe działania niepożądane. Inne sposoby, takie jak: przyjmowanie witamin, V. agnus, zmiana diety czy ograniczenie spożycia kawy, nie mają rekomendacji jako działania przynoszące efekt przeciwbólowy.

Breast pain related and unrelated to menstrual cycle

Abstract

Mastalgia affects about 50-70% of women aged 15-44 years. 59% of the women describe the pain as mild and 15% as severe. It is classified as cyclic mastalgia, noncyclic mastagia and chest wall pain. Cyclic mastalgia is related to the menstrual cycle. It is diffuse, often radiates to the arm and occurs in the luteal phase of the cycle, being associated with increased hormone levels and caused by increased water retention. Noncyclic pain is not related to the menstrual cycle; it is often unilateral and occurs in older women. Chest wall pain may be localized or diffuse in the lateral chest wall. At the beginning of the therapy, psychological origin of the pain should be considered and the use of a well-fitting bra should be advised. First-line treatment involves non-steroidal anti-inflammatory drugs or gel, as well as flaxseed. Second-line treatments, offered when initial treatment has failed, include bromocriptine, cabergoline, tamoxifen and danazol. However, their use is limited by their common and poorly tolerated side effects.

Piśmiennictwo

1. Alferez DG, Simões BM, Howell SJ, et al. The role of steroid hormones in breast and effects on cancer stem cells. Curr Stem Cell Rep 2018;4(1):81-94.

2. Carmichael AR, Bashayan O, Nightingale P. Objective analyses of mastalgia in breast clinics: is breast pain questionaire a useful tool in a busy breast clinic? Breast 2006;15(4):498-502.

3. Holland PA, Gateley CA. Drug therapy of mastalgia. What are the options? Drugs 1994;48(5):709-16.

4. Khan SA, Apkarian AV. The characteristics of cyclical and non-cyclical mastalgia: a prospective study using a modified McGill Pain Questionnaire. Breast Cancer Res Treat 2002;75(2):147-57.

5. Ader DN, Shriver CD, Browne MW. Cyclical mastalgia: premenstrual syndrome or recurrent pain disorder? J Psychosom Obstet Gynaecol 1999;20(4): 198-202.

6. Smith RL, Pruthi S, Fitzpatrick LA. Evaluation and management of breast pain. Mayo Clin Proc 2004;79(3):353-72.

7. Ader DN, South-Paul J, Adera T, et al. Cyclical mastalgia: prevalence and associated health and behavioral factors. J Psychosom Obstet Gynaecol 2001;22(2):71-6.

8. Brown N, White J, Brasher A, et al. The experience of breast pain (mastalgia) in female runners of the 2012 London Marathon and its effect on exercise behaviour. Br J Sports Med 2014;48(4):320-5.

9. Eren T, Aslan A, Ozemir IA, et al. Factors affecting mastalgia. Breast Care (Basel) 2016;11(3):188-93.

10. Allen SS, Froberg DG. The effect of decreased caffeine consumption on benign proliferative breast disease: a randomized clinical trial. Surgery 1987;101(6):720-30.

11. Koçoğlu D, Kurşun S, Akın B, et al. Mastalgia and associated factors: a cross-sectional study. Ağrı 2017;29(3):100-8.

12. Gong C, Song E, Jia W, et al. A double-blind randomized controlled trial of toremifen therapy for mastalgia. Arch Surg 2006;141(1):43-7.

13. Peters F, Diemer P, Mecks O, et al. Severity of mastalgia in relation to milk duct dilatation. Obstet Gynecol 2003;101(1):54-60.

14. Files JA, Miller VM, Cha SS, et al. Effects of different hormone therapies on breast pain in recently postmenopausal women: findings from the Mayo Clinic KEEPS breast pain ancillary study. J Womens Health (Larchmt) 2014;23(10):801-5.

15. Abraham S, Luscombe G, Soo I. Oral contraception and cyclic changes in premenstrual and menstrual experiences. J Psychosom Obst Gyn 2003;24(3):185-93.

16. Berenson AB, Odom SD, Breitkopf CR, et al. Physiologic and psychologic symptoms associated with use of injectable contraception and 20 μg oral contraceptive pills. Am J Obstet Gynecol 2008;199(4):351.e1-12.

17. Martin-Diaz M, Maes-Carballo M, Khan KS, et al. To image or not in noncyclic breast pain? A systematic review. Curr Opin Obstet Gynecol 2017;29(6): 404-12.

18. Khan SA, Apkarian AV. Mastalgia and breast cancer: a protective association? Cancer Detect Prev 2002;26(3):192-6.

19. Salzman B, Fleegle S, Tully AS. Common breast problems. Am Fam Physician 2012;86(4):343-9.

20. Richards B. From proteins to protein interacting drugs. J Pharm Pharmacol 1992;44 Suppl 1:172-7.

21. Ramirez AJ, Jarrett SR, Hamed H, et al. Psychosocial adjustment of women with mastalgia. The Breast 1995;4(1):48-51.

22. Hadi MS. Sports brassiere: is it a solution for mastalgia? Breast J 2000;6(6):407-9.

23. Kaviani A, Mehrdad N, Najafi M, et al. Comparison of naproxen with placebo for the management of noncyclical breast pain: a randomized, double-blind, controlled trial. World J Surg 2008;32(11):2464-70.

24. Mirghafourvand M, Mohammad-Alizadeh-Charandabi S, Ahmadpour P, et al. Effects of Vitex agnus and Flaxseed on cyclic mastalgia: a randomized controlled trial. Complement Ther Med 2016;24:90-5.

25. Wuttke W, Jarry H, Christoffel V, et al. Chaste tree (Vitex agnus-castus) – pharmacology and clinical indications. Phytomedicine 2003;10(4):348-57.

26. Shobeiri F, Oshvandi K, Nazari M. Clinical effectiveness of vitamin E and vitamin B6 for improving pain severity in cyclic mastalgia. Iran J Nurs Midwifery Res 2015;20(6):723-7.

27. Pruthi S, Wahner-Roedler DL, Torkelson CJ, et al. Vitamin E and evening primrose oil for management of cyclical mastalgia: a randomized pilot study. Altern Med Rev 2010;15(1):59-67.

28. Bundred NJ. Breast pain. BMJ Clin Evid 2007;2007:0812.

29. Groen JW, Grosfeld S, Bramer WM, et al. Cyclic and non-cyclic breast-pain: a systematic review on pain reduction, side effects, and quality of life for various treatments. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2017;219:74-93.

30. Aydin Y, Atis A, Kaleli S, et al. Cabergoline versus bromocriptine for symptomatic treatment of premenstrual mastalgia: a randomised, open-label study. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2010;150(2):203-6.

31. Rea N, Bove F, Gentile A, et al. Prolactin response to thyrotropin-releasing hormone as a guideline for cyclical mastalgia treatment. Minerva Med 1997;88(11):479-87.

32. Nappi C, Affinito P, Di Carlo C, et al. Double-blind controlled trial of progesterone vaginal cream treatment for cyclical mastodynia in women with benign breast disease. J Endocrinol Invest 1992;15(11):801-6.

33. Preece PE, Richards AR, Owen GM, et al. Mastalgia and total body water. Br Med J 1975;4(5995):498-500.

34. Saied GM, Kamel RM, Dessouki N. Low intensity laser therapy is comparable to bromocriptine-evening primrose oil for the treatment of cyclical mastalgia in Egyptian females. Tanzan Health Res Bull 2007;9(3):196-201.

35. Davies EL, Cochrane RA, Stansfield K, et al. Is there a role for surgery in the treatment of mastalgia? Breast 1999;8(5):285-8.

Do góry