Ciąża a wady wrodzone serca

Ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej (ASD)

Tabela 5. Klasyfikacja ryzyka wad serca u kobiet w ciąży wg WHO³

 U pacjentek z ASD bez nadciśnienia płucnego ryzyko związane z ciążą jest niewielkie (tab. 5). Najwłaściwszym postępowaniem jest zamknięcie ubytku przed planowaną ciążą, co zapobiega zatorom skrzyżowanym. W sytuacji znacznego pogorszenia się stanu ciężarnej najczęściej możliwe jest przezskórne zamknięcie ubytku w czasie ciąży. Zespół Eisenmengera jest przeciwwskazaniem do zamykania ubytku.

U chorych z rezydualnym przeciekiem zaleca się:

• noszenie podkolanówek przeciwżylakowych
• unikanie pozycji leżącej na wznak, aby zapobiec zastojowi krwi żylnej
• wczesne uruchomienie po porodzie.

Przy przedłużającej się konieczności leżenia właściwe jest profilaktyczne stosowanie heparyny.

Ubytek w przegrodzie międzykomorowej (VSD)

Kobiety z VSD bez nadciśnienia płucnego, jak również po zamknięciu ubytku mają małe ryzyko powikłań w ciąży.

Koarktacja aorty

Znaczna koarktacja aorty powinna być usunięta przed planowaną ciążą. Przezskórna interwencja w ciąży jest możliwa, ale wiąże się z dużym ryzykiem rozwarstwienia aorty. Wada po korekcji nie stanowi zagrożenia dla ciężarnych. U pacjentki z koarktacją aorty należy skutecznie leczyć nadciśnienie tętnicze (ze względu na zagrożenie pęknięciem lub rozwarstwieniem aorty i pęknięciem tętniaka tętnicy mózgowej).

Wada zastawki tętnicy płucnej

• Stenoza zastawki płucnej nie jest problemem u kobiet w ciąży, jeśli nie jest powikłana niewydolnością prawej komory lub arytmią. W sytuacji gdy gradient przezzastawkowy jest większy niż 64 mmHg i ciężarne nie reagują na leczenie farmakologiczne, możliwa jest walwuloplastyka balonowa.
• Objawowa niedomykalność płucna prowadząca do powiększenia prawej komory jest wskazaniem do planowej implantacji (przed ciążą!) zastawki biologicznej.

Tetralogia Fallota

Ciąża u kobiet niepoddanych zabiegom naprawczym wiąże się z istotnym ryzykiem zgonu matki i płodu. Po operacjach naprawczych ryzyko w okresie ciąży zależy od stanu hemodynamicznego: ciąża nasila niewydolność serca, zaburzenia rytmu, zwiększa ryzyko powikłań zakrzepowych i poszerzenia aorty.

Poszerzenie aorty wstępującej w przebiegu wad serca

Do poszerzenia aorty wstępującej dochodzi w czasie ciąży u 50% pacjentek z zastawką dwupłatkową i stenozą aortalną. Ryzyko jest też zwiększone u kobiet z niedomykalnością aortalną oraz po wszczepieniu sztucznej zastawki.

Poszerzeniu ulega najczęściej dystalna część aorty wstępującej.

U ciężarnych z dwupłatkową zastawką aortalną należy jak najwcześniej wykonać badanie echokardiograficzne i w razie stwierdzenia poszerzenia aorty wstępującej powtarzać je co 4-8 tygodni. Przy trudnościach w obrazowaniu zaleca się badanie metodą rezonansu magnetycznego (bez użycia gadoliny!).