Ostatnimi parametrami omawianymi w wytycznych są zmienność i dynamika odstępu QT. Zmienność QT (QTV – QT variability) jest miarą zmienności w długości odstępu QT. Badanie QTV bywa utrudnione przez problemy z oznaczeniem końca załamka T, różnice w czasie trwania odstępu QT w różnych odprowadzeniach EKG, a także konieczność pomiaru przy stałej częstości rytmu serca w celu uniknięcia różnic wynikających z korekcji QT. Innym ograniczeniem jest brak jasno ustalonych wartości QTV uznawanych za normę. Do najczęściej badanych i najlepiej usystematyzowanych parametrów opisujących QTV należy tzw. wskaźnik QTV, mierzony jako logarytm z iloczynu wariacji QT i HRV (wzór Bergera). Udowodniono, że podwyższony wskaźnik QTV ma związek ze śmiertelnością ogólną i z przyczyn sercowo-naczyniowych u chorych we wczesnym okresie po zawale mięśnia sercowego i u pacjentów z niewydolnością serca. Podwyższony wskaźnik QTV stwierdzano także u chorych po nagłym zatrzymaniu krążenia ze skuteczną reanimacją.

W wytycznych ESC z 2015 r. dotyczących arytmii komorowych i SCD nie zalecono żadnego z parametrów opartych na monitorowaniu elektrokardiograficznym do oceny ryzyka SCD we wczesnym okresie po zawale mięśnia sercowego.12 Największe nadzieje wiązane są zwłaszcza z oceną ryzyka opartą na kilku parametrach jednocześnie, uwzględniających ocenę układu autonomicznego i nieprawidłowości okresu repolaryzacji. Na razie brakuje jednak randomizowanych badań, które pozwoliłyby na ocenę ich przydatności w kwalifikacji chorych do implantacji ICD.

Podsumowanie

Najnowszy konsensus ekspertów ISHNE-HRS dotyczący ambulatoryjnego EKG oraz zewnętrznego monitorowania kardiologicznego/telemetrii, choć nie wprowadza istotnych zmian w stosunku do dotychczasowych zaleceń towarzystw kardiologicznych, systematyzuje stan wiedzy na temat elektrokardiograficznego monitoringu i pokazuje, jak szerokie i wielopłaszczyznowe może być wykorzystanie AECG. Autorzy podkreślają rolę EKG we właściwym diagnozowaniu, w zastosowaniu odpowiedniej terapii oraz ocenie ryzyka SCD w wybranych grupach chorych. Kluczowy pozostaje dobór techniki AECG, uwzględniający przede wszystkim częstość występowania objawów/arytmii. Dokument zawiera również przegląd dostępnych na rynku, w tym najnowszych, systemów do monitorowania EKG i ukazuje ich wady i zalety.

2017 ISHNE-HRS expert consensus on ECG monitoring – discussion of key aspects

Abstract

The latest consensus of the International Society for Holter and Noninvasive Electrocardiology (ISHNE) and Heart Rhythm Society (HRS) expert group concerning the importance of ambulatory ECG and external cardiac monitoring / telemetry has been published this year. The aim of the ISHNE-HRS experts was to review the use of AECG in the treatment of cardiovascular diseases. The authors emphasize the role of electrocardiography in correct diagnosis, therapy and stratification of risk of sudden cardiac death in selected patient groups. The importance of selecting appropriate AECG techniques, taking into account the prevalence of symptoms/arrhythmias, is also outlined.

Piśmiennictwo

1. Lobodzinski SS. ECG patch monitors for assessment of cardiac rhythm abnormalities. Prog Cardiovas Dis 2013;56:224-9.

2. Locati ET, Moya A, Oliveira M, et al. External prolonged electrocardiogram monitoring in unexplained syncope and palpitations: results of the SYNARR-Flash study. Europace 2016;18: 1265-72.

3. Sivakumaran S, Krahn AD, Klein GJ, et al. A prospective randomized comparison of loop recorders versus Holter monitors in patients with syncope or presyncope. Am J Med 2003;115:1-5.

4. Bass EB, Curtis El, Arena VC, et al. The duration of Holter monitoring in patients with syncope. Is 24 hours enough? Arch Intern Med 1990;150:1073-8.

5. Zimetbaum PJ, Kim KY, Josephson ME, et al. Diagnostic yield and optimal duration of continuous-loop event monitoring for the diagnosis of palpitations. A cost-effectiveness analysis. Ann Intern Med 1998;128:890-5.

6. Crawford MH, Bernstein SJ, Deedwania PC, et al. ACC/AHA guidelines for ambulatory electrocardiography: A report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines (Committee to Revise the Guidelines for Ambulatory Elec- trocardiography). Developed in collaboration with the North American Society for Pacing and Electrophysiology. J Am Coll Cardiol 1999;34:912-48.

7. Elliott PM, Anastasakis A, Borger MA, et al. 2014 ESC Guidelines on diagnosis and management of hypertrophic cardiomyopathy: The Task Force for the Diagnosis and Management of Hypertrophic Cardiomyopathy of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J 2014;35:2733-79.

8. Epstein AE, DiMarco JP, Ellenbogen KA, et al. Heart Rhythm Society. 2012 ACCF/AHA/HRS focused update incorporated into the ACCF/AHA/HRS 2008 guidelines for device-based therapy of cardiac rhythm abnormalities: A report of the American College of Cardiology Founda- tion/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines and the Heart Rhythm Society. J Am Coll Cardiol 2013;61:e6-75.

9. Gladstone DJ, Spring M, Dorian P, et al. EMBRACE Investigators and Coordinators. Atrial fibrillation in patients with cryptogenic stroke. N Engl J Med 2014;370:2467-77.

10. Sanna T, Diener H, Passman R, et al. Cryptogenic stroke and underlying atrial fibrillation. N Eng J Med 2014;370:2478-86.

11. Kirchhof P, Benussi S, Kotecha D. et al. Wytyczne ESC dotyczące leczenia migotania przedsionków w 2016 roku, opracowane we współpracy z EACTS. Kardiol Pol 2016;74: 1359-469.

12. Priori SG, Blomstrom-Lundqvist C, Mazzanti A, et al. 2015 ESC Guidelines for the management of patients with ventricular arrhythmias and the prevention of sudden cardiac death: The Task Force for the Management of Patients with Ventricular Arrhythmias and the Prevention of Sudden Cardiac Death of the European Society of Cardiology (ESC). Endorsed by: Association for European Paediatric and Congenital Cardiology (AEPC). Eur Heart J 2015;36:2793-867.

13. Goldberger JJ, Subacius H, Patel T, et al. Sudden cardiac death risk stratification in patients with nonischemic dilated cardiomyopathy. J Am Coll Cardiol 2014;63:1879-89.

14. Pedersen CT, Kay GN, Kalman J, et al. EP-Europace, UK. EHRA/HRS/APHRS expert consensus on ventricular arrhythmias. Heart Rhythm 2014;11:e166-96.

15. Adabag AS, Casey SA, Kuskowski MA, et al. Spectrum and prog- nostic significance of arrhythmias on ambulatory Holter electrocardiogram in hypertrophic cardiomyopathy. J Am Coll Cardiol 2005;45:697-704.

16. Marcus FI, McKenna WJ, Sherrill D, et al. Diagnosis of arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy/dysplasia: proposed modification of the Task Force criteria. Circulation 2010;121:1533-41.

17. Exner DV, Kavanagh KM, Slawnych MP, et al.; REFINE Investigators. Noninvasive risk assessment early after a myocardial infarction the REFINE study. J Am Coll Cardiol 2007;50: 2275-84.

18. Huikuri HV, Raatikainen MJ, Moerch-Joergensen R, et al. Cardiac Arrhythmias and Risk Stratification after Acute Myocardial Infarction Study Group. Prediction of fatal or near-fatal cardiac arrhythmia events in patients with depressed left ventricular function after an acute myocardial infarction. Eur Heart J 2009;30:689-98.

Do góry