• zrozumiały język dostosowany do możliwości poznawczych pacjenta,
• kontakt werbalny,
• ustalenie jasnych zasad współpracy,
• empatia – zrozumienie potrzeb, możliwości i ograniczeń pacjenta,
• uwzględnienie stanu psychicznego pacjenta (np. lęk, złość, niepokój, depresja),
• upewnienie się, że pacjent zrozumiał zalecenia: „Czy to, co mówię, jest dla pani zrozumiałe?”,
• unikanie przeciążenia pacjenta informacjami dotyczącymi choroby i jej leczenia,

4. umiejętne zadawanie pytań – nieodpowiednio postawione pytanie wywołuje niepożądaną odpowiedź i jednocześnie uruchamia lawinę niespodziewanych reakcji. Umiejętność zadawania właściwych pytań jest wbrew pozorom sztuką wymagającą obycia merytorycznego oraz opanowania szczególnych form językowych,

5. aktywne podejście do problemu pacjenta (konsultacje z innymi specjalistami, np. psychologiem, psychiatrą, ginekologiem itd.),

6. otwartość i elastyczność w porozumiewaniu się,

7. gotowość do uznania własnych ograniczeń i błędów,

8. empatia, jak również obiektywizm i bezstronność lekarza, czyli świadomość projekcji na rozmówcę osobistych schematów myślowych,

9. umiejętność zachowań asertywnych,

10. troska o dobro innych,

11. gotowość do przyjęcia swoich ograniczeń i błędów,

12. odpowiedzialność,

13. kultura osobista,

14. umiejętności komunikacyjne.

Edukacja źródłem motywacji

Zmiany zachowań nie zachodzą szybko i nierzadko pozostają w sferze planów. Nawyki, nawet te nieadaptacyjne, pozwalają człowiekowi sprawować kontrolę, dzięki której ma on poczucie bezpieczeństwa. Złamanie schematów wymaga głębokiego wglądu w dotychczasowe zachowania i ich destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie oraz zrozumienia sensu dokonania zmian.

Dlatego też podstawą wszelkich zmian jest wiedza. Jedną z form jej dostarczania pacjentom jest edukacja, w ramach której lekarz, pielęgniarka, psycholog przekazują informacje na dany temat. Wiedza ta musi być dostosowana do możliwości intelektualnych pacjenta, jego stanu psychicznego i realnych warunków życiowych.

Główne cele psychoedukacji to:

• przekazanie wiedzy o chorobie, leczeniu, ewentualnych skutkach ubocznych,
• mobilizowanie do aktywnego udziału w terapii, pomoc w kształtowaniu aktywnej postawy wobec choroby i procesu leczenia,
• pomoc w zdobyciu umiejętności rozpoznania zachowań autodestrukcyjnych,
• powodowanie przeświadczenia o konieczności leczenia i przestrzegania zaleceń lekarskich,
• opracowanie strategii radzenia sobie ze stresem.

Główną rolą edukacji jest wzmocnienie wewnętrznych zasobów jednostki. Ponieważ jednak zasoby te ulegają wzmocnieniu i osłabieniu, edukacja powinna mieć charakter ciągły.

Wyedukowany pacjent jest bardziej skłonny, by trzymać się zaleceń lekarskich i lepiej zrozumieć sens podejmowanych wobec niego procedur medycznych oraz bardziej aktywnie planować swoje życie. Zwiększa się także wiara w lekarza prowadzącego, zaangażowanie pacjenta i jego rodziny w leczenie.