Prof. nadzw. dr hab. med. Bożenna Dembowska-Bagińska

Znajomość wczesnych objawów nowotworów ośrodkowego układu nerwowego (OUN), w szczególności wynikających ze wzrostu ciśnienia śródczaszkowego, pozwala na wysunięcie podejrzenia rozpoznania guza mózgu. Przeprowadzenie badań neuroobrazowych umożliwia potwierdzenie rozpoznania we wczesnej fazie rozwoju choroby. Znajomość objawów klinicznych związanych z obecnością guza mózgu pozwala więc na wczesne postawienie diagnozy oraz jak najszybsze wdrożenie leczenia przyczynowego, co w znacznym stopniu zwiększa szansę na wyleczenie oraz zapewnia pacjentowi dobrą jakość życia przez zapobieganie rozwojowi powikłań w przebiegu choroby.

Portret pacjenta, który się do mnie zgłosił

Dwunastoletni chłopiec został skierowany do Kliniki Onkologii CZD z podejrzeniem procesu nowotworowego w obrębie mózgu. W momencie przyjęcia ogólny stan pacjenta był średni, skarżył się na silny ból głowy i nudności.

W wywiadzie: trwające od wielu miesięcy osłabienie, wymioty, nawracające bóle głowy. Badanie neurologiczne wykazało: zaburzenia równowagi, objawy zespołu móżdżkowego i oczopląs poziomy, dodatnią próbę Romberga. Obraz dna oka w badaniu okulistycznym był prawidłowy.

Historia poprzedniej, nieudanej terapii

W lutym 2012 roku matka z 12-letnim chłopcem zgłosiła się do lekarza pediatry z powodu porannych wymiotów utrzymujących się od trzech dni.

Lekarz zlecił posiew stolca i badania w kierunku zakażenia pasożytniczego oraz morfologię krwi z rozmazem. Pomimo braku odchyleń od stanu prawidłowego w wynikach rozpoznano lambliozę. Pacjent kilkukrotnie był leczony farmakologicznie bez efektu, najpierw metronidazolem, a w związku z brakiem jego skuteczności furazolidonem i tynidazolem. Stan kliniczny chłopca pozostawał bez zmian.

W lipcu 2012 objawy się nasiliły. Chłopiec wymiotował zarówno rano, jak i w ciągu dnia. Wymioty przynosiły mu ulgę. Czuł się osłabiony, miał kłopoty z koncentracją, co w znacznym stopniu zakłócało jego normalne funkcjonowanie. Lekarz, do którego zgłosiła się zaniepokojona matka, zdecydował o hospitalizacji.

12 lipca pacjent został przyjęty do kliniki pediatrycznej szpitala uniwersyteckiego. Podczas pięciodniowej obserwacji wykonano gastroskopię i wysunięto podejrzenie refluksu żołądkowo-przełykowego. Wydano zalecenia dietetyczne i 16 lipca chłopiec został wypisany do domu.

Jednak jego stan cały czas się pogarszał. W związku z tym podjęto decyzję o kolejnej hospitalizacji. 23 lipca przyjęto go ponownie do kliniki pediatrycznej. Wykonano wówczas:

• badanie pH-metryczne przełyku, które nie potwierdziło istnienia patologicznego refluksu żołądkowo-przełykowego,
• Bilitec 2000, czyli zapis 24-godzinnego monitorowania bilirubiny w okolicy podwpustowej żołądka, który wykazał istnienie patologicznego refluksu dwunastniczo-żołądkowego,
• badanie elektrogastrograficzne, czyli zapis czynności mioelektrycznej żołądka, który mieścił się w granicach normy.

Rozpoznano patologiczny refluks dwunastniczo-przełykowy i zalecono lekkostrawną dietę oraz cyzapryd i omeprazol.

W październiku 2012 stan chłopca gwałtownie się pogorszył. Wymioty stały się bardzo nasilone. Dodatkowo chłopiec skarżył się na przewlekły ból głowy. Taki stan utrzymywał się przez dwa tygodnie. W związku z tym 14 października chłopiec był ponownie przyjęty do szpitala. Podczas dziesięciodniowej hospitalizacji wykonano:

• badanie elektrokardiograficzne – zapis w granicach normy,
• badanie kału na obecność jaj pasożytów – wynik ujemny,
• testy skórne z alergenami pokarmowymi i wziewnymi – bez znaczenia klinicznego,
• RTG czaszki – bez zmian patologicznych,
• USG jamy brzusznej – bez zmian patologicznych.

Ponadto odbyły się:

• konsultacja neurologiczna – nie stwierdzono odchyleń (!),
• konsultacja rehabilitacyjna – zlecono ćwiczenia ogólnousprawniające,
• konsultacja okulistyczna – astygmatyzm, dno oka prawidłowe,
• konsultacja psychologiczna – istnieją czynniki psychologiczne (rozpoczęcie nauki w szkole), które mogą mieć wpływ na objawy somatyczne,
• konsultacja laryngologiczna – bez odchyleń,
• konsultacja gastrologiczna – rozpoznano refluks dwunastniczo-żołądkowy.

Dodatkowo u chłopca zdiagnozowano otyłość oraz bóle głowy, do obserwacji. Zalecono dietę niskokaloryczną i ubogoantygenową, trimebutynę, kwas askorbinowy oraz wodoroasparaginian magnezu. Zalecono także kontrolę w poradni gastrologicznej i endokrynologicznej oraz kontakt z kliniką w razie utrzymywania się bólów głowy.