Sympozjum: onkologia
Powikłania internistyczne po chemioterapii i radioterapii
dr n. med. Iwona Skoneczna
Korzyści z terapii przeciwnowotworowych są wypadkową skuteczności i toksyczności leczenia. Poprawę wyników zachowawczego leczenia onkologicznego zawdzięczamy nie tylko wprowadzaniu nowych farmaceutyków, ulepszonych technik radioterapii, ale też lepszemu poznaniu profilu bezpieczeństwa stosowanych terapii i udoskonaleniu postępowania wspomagającego. Świadomość zagrożeń, jakie niosą terapie onkologiczne, wśród lekarzy specjalności nieonkologicznych jest istotnym elementem propagowanej współcześnie opieki wielodyscyplinarnej.
Powikłania po chemioterapii
Zmęczenie i osłabienie
Zmęczenie jest częstym objawem u pacjentów z chorobą nowotworową, a szczególnie u osób poddanych chemioterapii. Przyczyny osłabienia i zmęczenia są różnorodne. Należą do nich:
● uwolnienie cytokin o działaniu cytotoksycznym
● zaburzenia snu
● depresja
● niedożywienie
● niedomoga hormonalna (menopauza lub terapia antyestrogenowa u kobiet, kastracja farmakologiczna lub chirurgiczna u mężczyzn)
● ból i stosowanie leków przeciwbólowych
● współistniejące choroby wątroby, serca czy nerek.
Zmęczenie i osłabienie, występujące u około 15-25% pacjentów onkologicznych, w dużym stopniu związane jest niedokrwistością.
Powikłania hematologiczne
Niedokrwistość w przebiegu samej choroby nowotworowej i w przebiegu chemioterapii
Niedokrwistość jest najczęściej występującym powikłaniem hematologicznym choroby nowotworowej. Jej przyczyny są następujące:
● niedożywienie – prowadzące do niedoboru żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego; szczególnie częste u chorych z nowotworami układu pokarmowego
● hemoliza – występująca często u pacjentów z nowotworami limfoidalnymi
● przewlekłe choroby związane z supresją wydzielania endogennej erytropoetyny (EPO) wskutek obecności we krwi cytokin neutralizujących EPO
● mielosupresja będąca skutkiem chemio- lub radioterapii