Opis przy­pad­ku

55-let­ni męż­czy­zna, cho­ru­ją­cy od dzie­ciń­stwa na ato­po­we za­pa­le­nie skó­ry, ast­mę i aler­gicz­ny nie­żyt bło­ny ślu­zo­wej no­sa, zo­stał przy­ję­ty na od­dział der­ma­to­lo­gicz­ny w ce­lu prze­pro­wa­dze­nia dia­gno­sty­ki zmian skór­nych, wy­stę­pu­ją­cych od oko­ło 2 lat.

Przy przy­ję­ciu stwier­dzo­no znacz­ne wy­su­sze­nie skó­ry ca­łe­go cia­ła, ce­chy li­che­ni­fi­ka­cji (po­gru­bie­nie na­skór­ka, wzmo­żo­ne po­let­ko­wa­nie) oraz ły­sie­nie ty­pu an­dro­ge­no­we­go. Za­ob­ser­wo­wa­no po­nad­to si­no­fio­le­to­we guz­ki na twa­rzy i w oko­li­cy bio­der oraz licz­ne czer­wo­ne na­cie­ki, czę­ścio­wo o złusz­cza­ją­cej się po­wierzch­ni, w oko­li­cy most­ko­wej, na koń­czy­nach gór­nych i dol­nych. Pa­cjent zgło­sił, że swę­dzą­ce, nie­ty­po­we zmia­ny skór­ne po­ja­wia­ły się stop­nio­wo, po­cząt­ko­wo głów­nie na osło­nię­tych oko­li­cach cia­ła. W ba­da­niach do­dat­ko­wych za­no­to­wa­no pod­wyż­szo­ne stę­że­nie IgE, β­-mi­kro­glo­bu­li­ny oraz zwięk­szo­ną ak­tyw­ność LDH. W ba­da­niu USG uwi­docz­nio­no licz­ne hi­po­echo­gen­ne, bo­ga­to una­czy­nio­ne wę­zły chłon­ne oko­li­cy pa­chwi­no­wej po pra­wej stro­nie. W wy­cin­ku po­bra­nym ze zmian na­cie­ko­wych z po­ślad­ka stwier­dzo­no na­si­lo­ną akan­to­zę i papillomatozę ze słabiej zaznaczonymi hi­per­- i pa­ra­ke­ra­to­zą. W skó­rze wła­ści­wej ob­ser­wo­wa­no roz­pro­szo­ny na­ciek lim­fo­cy­tar­ny z nie­wiel­ką ilo­ścią gra­nu­lo­cy­tów obo­jęt­no­chłon­nych. Wi­docz­ne by­ły po­je­dyn­cze mi­kro­rop­nie Pau­trie­ra. W ba­da­niu im­mu­no­hi­sto­che­micz­nym wy­ka­za­no eks­pre­sję an­ty­ge­nów cha­rak­te­ry­stycz­nych dla lim­fo­cy­tów T z prze­wa­gą eks­pre­sji CD4 nad CD8 (prze­wa­ga lim­fo­cy­tów T po­moc­ni­czych).

Py­ta­nia (mo­że być kil­ka pra­wi­dło­wych od­po­wie­dzi):

1. W przed­sta­wia­nym przy­pad­ku na­le­ży roz­po­znać:

a) Współ­ist­nie­nie ato­po­we­go za­pa­le­nia skó­ry (AZS) z ma­sto­cy­to­zą skór­ną

b) Współ­ist­nie­nie AZS z sar­ko­ido­zą

c) Współ­ist­nie­nie AZS z ziar­ni­nia­kiem grzy­bia­stym

d) Współ­ist­nie­nie AZS z łusz­czy­cą zwy­kłą

2. Ma­sto­cy­to­za:

a) To cho­ro­ba zwią­za­na z gro­ma­dze­niem się w tkan­kach ko­mó­rek tucz­nych, któ­re w wy­ni­ku de­gra­nu­la­cji uwal­nia­ją m.in. hi­sta­mi­nę, he­pa­ry­nę, tryp­ta­zę i czyn­ni­ki che­mo­tak­tycz­ne dla eozy­no­fi­lów

b) Bar­dzo czę­sto współ­ist­nie­je z ato­po­wym za­pa­le­niem skó­ry

c) Naj­czę­ściej wy­stę­pu­je w po­sta­ci ukła­do­wej

d) Cha­rak­te­ry­zu­je się su­cho­ścią skó­ry i li­che­ni­fi­ka­cją (jak w przed­sta­wia­nym przy­pad­ku)

3. W opi­sy­wa­nym przy­pad­ku na­le­ży roz­po­znać współ­ist­nie­nie AZS z sar­ko­ido­zą, po­nie­waż:

a) Ob­raz hi­sto­pa­to­lo­gicz­ny zmia­ny na­cie­ko­wej jest cha­rak­te­ry­stycz­ny dla sar­ko­ido­zy

b) Sar­ko­ido­za bar­dzo czę­sto współ­ist­nie­je z AZS

c) Zwięk­szo­ne stę­że­nie IgE, β­-mi­kro­glo­bu­li­ny i ak­tyw­ność LDH to mar­ke­ry po­twier­dza­ją­ce roz­po­zna­nie sar­ko­ido­zy

Rycina 1. Rozległe zmiany wypryskowe na tułowiu

d) Nie ma żad­nych prze­sła­nek kli­nicz­nych, któ­re wska­zy­wa­ły­by na ta­kie roz­po­zna­nie