Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ), obejmująca takie jednostki chorobowe jak zakrzepica żył głębokich (ZŻG) i zatorowość płucna (ZP), jest ważnym problemem zdrowotnym. W Wielkiej Brytanii występuje z częstością 1/1000 osób rocznie i co roku z jej powodu umierają tysiące ludzi. Według szacunków National Health Service (NHS) koszt leczenia ŻChZZ i jej powikłań przekracza 600 mln funtów.¹ Zatorowość płucna jest najczęstszą przyczyną umieralności wśród hospitalizowanych pacjentów i stanowi główną przyczynę zgonów wśród ciężarnych kobiet. Do najważniejszych czynników ryzyka należą: hospitalizacja, zabieg chirurgiczny, choroba nowotworowa i unieruchomienie, zaś u kobiet stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych i hormonalnej terapii zastępczej oraz ciąża. ŻChZZ w ok. 1/4 przypadków występuje samoistnie, bez uchwytnej przyczyny.²

Do objawów klinicznych ZŻG należy ciastowaty obrzęk (pod wpływem ucisku powstaje dołek) i ból, nadmierne ocieplenie kończyny i poszerzenie żył powierzchownych kończyny dolnej [utrzymujące się przy jej uniesieniu pod kątem 45° – przyp. tłum.]. ZP objawia się bólem w klatce piersiowej, dusznością, krwiopluciem, omdleniem, hipotensją, tachykardią i hipoksją, a ponadto mogą jej towarzyszyć objawy ZŻG lub nie. Bez szybkiego ustalenia rozpoznania i włączenia właściwego leczenia ZP w 30% przypadków prowadzi do zgonu. Rozpoznanie ŻChZZ może być trudne, a poza tym nierzadko występują epizody choroby przebiegające bezobjawowo.

Wykazano, że stosowanie kompleksowych strategii diagnostycznych jest bezpieczne, skuteczne i ekonomicznie opłacalne.³ Wykorzystuje się w nich ocenę prawdopodobieństwa klinicznego zakrzepicy żył głębokich [tzw. skala Wellsa – przyp. tłum.] (tab. 1.) w połączeniu z oznaczaniem stężenia dimerów D, których wyniki mogą wskazywać na konieczność przeprowadzenia dalszych obrazowych badań diagnostycznych.

Pacjenci z małym ryzykiem wystąpienia ZŻG/ZP, u których stężenie dimerów D jest niskie (oznaczenie wykonane metodami o wysokiej czułości), nie wymagają dalszych badań. Natomiast u tych, u których stwierdzono umiarkowane lub wysokie prawdopodobieńs...