Nowości w praktyce

Stanowisko ESC dotyczące przezskórnego odnerwienia tętnic nerkowych

dr n. med. Katarzyna Stolarz-Skrzypek

I Klinika Kardiologii i Nadciśnienia Tętniczego, Instytut Kardiologii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków

Opracowano na podstawie: Mahfoud F, Lüscher TF, Andersson B, et al. Expert consensus document from the European Society of Cardiology on catheter-based renal denervation. Eur Heart J 2013;34:2149-57.

Zgodnie z przyjętym wspólnym stanowiskiem ekspertów European Society of Cardiology (ESC) wskazaniem do odnerwienia tętnic nerkowych jest obecnie nadciśnienie tętnicze oporne na leczenie farmakologiczne. Wyniki trwających i przyszłych badań wykażą, czy postępowanie to można będzie wykorzystać również w innych stanach nadmiernego pobudzenia układu współczulnego.

Streszczenie

Wyniki dostępnych badań klinicznych jednoznacznie dowodzą, że przezskórna ablacja nerwów tętnic nerkowych prądem o częstotliwości radiowej obniża ciśnienie tętnicze i ułatwia jego kontrolę u chorych na nadciśnienie tętnicze oporne na leczenie farmakologiczne. Dotychczasowa obserwacja obejmuje 36 miesięcy.

Wskazaniem do odnerwienia tętnic nerkowych jest obecnie ciężkie, oporne na leczenie nadciśnienie tętnicze, za które uznaje się wartości ciśnienia skurczowego mierzonego w gabinecie lekarskim wynoszące 160 mmHg lub więcej (u chorych na cukrzycę typu 2 150 mmHg lub więcej) mimo stosowania co najmniej 3 leków.1-3 Mierzone w ten sposób wysokie wartości ciśnienia tętniczego wymagają potwierdzenia wynikiem ambulatoryjnego całodobowego pomiaru ciśnienia tętniczego (ABPM – ambulatory blood pressure monitoring). Należy też wykluczyć nadciśnienie rzekomooporne.

Kwalifikację do zabiegu odnerwienia tętnic nerkowych powinny poprzedzać ocena w wyspecjalizowanym ośrodku (np. Hypertension Excellence Centres certyfikowanych przez European Society of Hypertension, http://www.eshonline.org/Communities/ExcellenceCentres.aspx), a także optymalizacja leczenia obniżającego ciśnienie tętnicze i poznanie czynników związanych ze stylem życia chorego, przyczyniających się do oporności nadciśnienia. Trzeba wykluczyć nadciśnienie wtórne, w tym zwężenie tętnicy nerkowej, guz chromochłonny nadnercza, zespół bezdechu w czasie snu oraz hiperaldosteronizm pierwotny. Wartość szacunkowego wskaźnika przesączania kłębuszkowego (eGFR – estimated glomerular filtration rate) powinna wynosić co najmniej 45 ml/min/1,73 m2.

Następnie należy sprawdzić, czy uwarunkowania anatomiczne tętnicy nerkowej pozwalają na przeprowadzenie odnerwienia. Długość tętnicy powinna przekraczać 20 mm, a jej średnica 4 mm. Znaczne zwężenie tętnicy nerkowej oraz występowanie w niej zwapnień lub płytek miażdżycowych jest względnym przeciwwskazaniem do zabiegu.

Do góry