Pod koniec ubiegłego roku w „Annals of Internal Medicine” pod egidą American College of Physicians zostały opublikowane wytyczne dotyczące wykonywania badań przesiewowych, monitorowania oraz leczenia u dorosłych przewlekłej choroby nerek (PChN) w stadium od 1 do 3. Przewlekła choroba nerek, definiowana jako zaburzenia w funkcji lub strukturze nerek trwające >3 miesięcy, w stadium od 1 do 3 niemal zawsze pozostaje bezobjawowa. Niedawno stadium 3 PChN, ze względu na swoją heterogenność, oficjalnie podzielono na podtyp a i b. Jako dodatkowy element oceny wprowadzono ponadto występowanie albuminurii, aby wraz z oceną szacowanej filtracji kłębuszkowej (eGFR – estimated glomerular filtration rate) można było precyzyjniej określić ryzyko progresji PChN. Zmiany te, opublikowane na początku 2013 r. przez Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO),¹ zostały również omówione na łamach niniejszego czasopisma.² Podział graficzny PChN w zależności od stadiów choroby, który będzie pomocny przy omawianiu niniejszych rekomendacji, przedstawiono w tabeli 1.

Ze względu na bezobjawowość PChN w stadium 1-3 autorzy omawianych rekomendacji postanowili zastanowić się nad skutecznością badań przesiewowych w kierunku wykrycia tych stadiów choroby nerek oraz koniecznością monitorowania osób, u których te stadia schorzenia już rozpoznano.

Przed opracowaniem wytycznych autorzy zadali sobie 5 podstawowych pytań:

1. Czy u osób bez jakichkolwiek objawów PChN lub z czynnikami ryzyka jej rozwoju wykonywanie badań przesiewowych poprawi jakikolwiek wynik kliniczny?

2. Czy u osób bez jakichkolwiek objawów PChN lub z czynnikami ryzyka jej rozwoju wykonywanie badań przesiewowych może przynieść jakąkolwiek szkodę?

3. Czy u osób ze stwierdzoną PChN w stadium od 1 do 3 dalsze monitorowanie postępu choroby przełoży się na jakąkolwiek poprawę wyniku klinicznego?

4. Czy u osób ze stwierdzoną PChN w stadium od 1 do 3 dalsze monitorowanie postępu choroby może przynieść jakąkolwiek szkodę?

5. Czy u osób z rozpoznaną PChN w stadium od 1 do 3 włączenie leczenia w aktualnie stwierdzanym stadium choroby może przynieść jakąkolwiek szkodę?

Autorzy oparli swoje wytyczne na wynikach badań klinicznych, pracach przeglądowych oraz komentarzach eksperckich, które zostały opublikowane w języku angielskim w bazach Medline i Cochrane od 1985 do listopada 2011 r. Analiza dotyczyła 3 grup działań związanych z PChN:

1. Badań przesiewowych zmierzających do wykrycia PChN w stadium 1-3

2. Monitorowania rozpoznanej PChN w stadium 1-3