Streszczenie

Z powodu wzrastającej liczby badań angiograficznych z użyciem środków kontrastowych, niezależnie od właściwego nawodnienia chorych, poszukuje się optymalnych metod farmakologicznego zapobiegania ostremu uszkodzeniu nerek wywołanemu podaniem tych środków (CIAKI – Contrast Induced Acute Kidney Injury). Przeprowadzono metaanalizę randomizowanych badań klinicznych oceniających skuteczność podawania kwasu askorbinowego w porównaniu z placebo lub innymi lekami w zapobieganiu CIAKI u chorych z upośledzoną czynnością nerek poddawanych zabiegom inwazyjnym na naczyniach wieńcowych.

Oceniono badania opublikowane do maja 2013 r., które znalazły się w bazach Medline, Embase i Cochrane, niezależnie od języka oryginalnego doniesienia. Uwzględniono wyłącznie te, w których punktem końcowym była ocena występowania CIAKI po podaniu środka kontrastowego do naczyń wieńcowych. Nie dyskryminowano chorych w zależności od wieku ani czynności nerek. Kwas askorbinowy podawano doustnie lub dożylnie chorym przydzielonym losowo do co najmniej jednego ramienia badania (z nawodnieniem dożylnym lub bez niego), natomiast chorzy przydzieleni do drugiego ramienia otrzymywali nawodnienie lub placebo albo dowolny wybrany przez badaczy lek nefroprotekcyjny. Za wystąpienie CIAKI uznawano bezwzględny przyrost stężenia kreatyniny o ponad 0,5 mg/dl (44 μmol/l) lub zwiększenie jej stężenia o ponad 25% wartości wyjściowych podczas oceny przeprowadzonej po 24 godzinach do 5 dób po zabiegu. Ponieważ w analizowanych badaniach wykonywano bardzo różnorodne procedury wymagające podania środka kontrastowego, podjęto działania statystyczne zmniejszające ryzyko wystąpienia błędu w analizie.¹

Na podstawie wstępnej analizy baz danych wybrano 63 doniesienia opisujące badania z użyciem kwasu askorbinowego, jednak tylko 9 z nich spełniało kryteria włączenia do metaanalizy. Wśród nich było 7 badań opublikowanych w piśmiennictwie i 2 przedst...

Wyniki analizy statystycznej randomizowanych badań klinicznych świadczą, że zastosowanie kwasu askorbinowego przed interwencją na naczyniach wieńcowych u chorych z wyjściowo zmniejszonym przesączaniem kłębuszkowym może nieco zmniejszyć ryzyko wystąpienia CIAKI. Dokładny mechanizm działania chroniącego nerki pozostaje nieznany. Pełna ocena tego działania oraz określenie optymalnej drogi podania i dawki leku wymagają przeprowadzenia dalszych badań.

Komentarz

Podawanie jodowych środków kontrastowych może stać się przyczyną wystąpienia ostrego uszkodzenia nerek (CIAKI) rozpoznawanego na podstawie przyrostu stężenia kreatyniny.2 CIAKI jest trzecią wśród najczęstszych przyczyn ostrego uszkodzenia nerek w ...