OPIS PRZYPADKU

Mężczyznę, 59 lat, przyjęto do Kliniki Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych w Gdańsku w trybie planowym z podejrzeniem wtórnej postaci nadciśnienia tętniczego (NT). Dwa miesiące wcześniej pacjenta hospitalizowano na oddziale kardiologicznym z powodu pogorszenia w ostatnich tygodniach kontroli NT (w tym okresie w trakcie terapii peryndoprylem 10 mg/24 h, amlodypiną 10 mg/24 h, bisoprololem 10 mg/24 h oraz indapamidem 1,5 mg/24 h maksymalna wartość ciśnienia wynosiła 240/130 mmHg). Nadciśnienie tętnicze rozpoznano ok. 8 lat wcześniej, dotychczas było dobrze kontrolowane. Ponadto u chorego nie występowały żadne choroby internistyczne. W wywiadzie rodzinnym NT stwierdzono u obojga rodziców, siostry i brata. Pacjent nie nadużywał alkoholu i od 9 lat nie palił tytoniu. Z dolegliwości zgłaszał osłabienie oraz niewielkie obrzęki kończyn dolnych.

W badaniu przedmiotowym z odchyleń odnotowano obrzęki kończyn dolnych oraz podwyższone ciśnienie tętnicze do 180/100 mmHg. BMI wynosiło 4,1 kg/m². W badaniach dodatkowych: stężenie kreatyniny w surowicy 0,74 mg/dl, eGFR (wg wzoru MDRD) >60 ml/min/1,72m², prawidłowa morfologia krwi obwodowej, badanie ogólne moczu i glikemia. Zwracała uwagę głęboka hipokaliemia 2,6 mmol/l (norma 3,5-5,1) przy prawidłowym stężeniu sodu 142 mmol/l. Zaburzenia elektrolitowe utrzymywały się mimo odstawienia indapamidu i suplementacji potasu. W elektrokardiogramie rytm zatokowy, miarowy (80/min), widoczne uogólnione spłaszczenie załamków T. W badaniu echokardiograficznym stwierdzono prawidłową frakcję wyrzutową lewej komory (LVEF) 55%, bez odcinkowych zaburzeń kurczliwości, nieznacznie poszerzoną jamę lewego przedsionka do 4,4 cm oraz przerost miokardium.

1. Jakie informacje z wywiadu sugerują wtórną postać NT?

a. Oporny charakter NT

b. Nagłe pogorszenie dotychczas dobrze kontrolowanego NT

c. Bardzo wysokie wartości ciśnienia tętniczego, zwłaszcza o napadowym charakterze

d. Wszystkie wymienione

W trakcie badania podmiotowego i przedmiotowego wtórną postać NT mogą sugerować: wystąpienie nadciśnienia tętniczego w młodym lub późnym wieku, wysokie wartości ciśnienia tętniczego (zwłaszcza >180/110 mmHg), nagłe pogorszenie dotychczas dobrze kontrolowanego NT, napadowy charakter nadciśnienia i oporność na leczenie farmakologiczne. Chory, którego przypadek jest opisywany, spełniał kryteria opornego na leczenie farmakologiczne NT (tzn. nieskuteczność ≥3 leków hipotensyjnych, w tym diuretyku, przyjmowanych w odpowiednich dawkach).^1,2