Nefrologia
Kamica nerkowa – postępowanie w ostrym epizodzie
prof. dr hab. n. med. Józef Matych, lek. Paulina Sikorska-Radek, lek. Paweł Jałmużna
Kamica nerkowa rozwija się wskutek powstawania w drogach moczowych litych złogów i powoduje dolegliwości bólowe o charakterze falowym. Głównym celem terapii jest usunięcie złogów. Samoistne wydalenie złogów jest wysoce prawdopodobne w przypadku ich niewielkiego rozmiaru.
CELE ARTYKUŁU
Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien:
• rozpoznać objawy nasuwające podejrzenie kolki nerkowej
• zlecić podstawowe badania laboratoryjne i obrazowe w celu rozpoznania kamicy nerkowej
• zlecić postępowanie zachowawcze w czasie ataku bólowego kolki nerkowej
• opisać strategię postępowania u kobiety w ciąży z kamicą nerkową
• rozpoznać sytuację wymagającą pilnego skierowania chorego do szpitala
• wymienić wskazania do leczenia zabiegowego kamicy nerkowej
Powstawanie litych złogów w drogach moczowych określa się mianem kamicy nerkowej. Częstość jej występowania w populacji szacuje się na 0,1-15%. Choroba trzykrotnie częściej rozwija się u mężczyzn, a szczyt zachorowań przypada na czwartą dekadę życia. U połowy chorych może dojść do nawrotu kamicy.
Powstawanie kamieni nerkowych jest procesem złożonym. Czynniki sprzyjające ich tworzeniu przedstawiono w tabeli 1.
Skłonność do powstawania złogów w układzie moczowym może być uwarunkowana genetycznie. Z występowaniem kamicy dodatnio korelują dieta bogatobiałkowa oraz masa ciała >30 BMI kg/m2.
Rodzaje kamieni moczowych przedstawiono w tabeli 2.
Kamicza kolka nerkowa
Kamicza kolka nerkowa to dolegliwości bólowe spowodowane nagłym zablokowaniem odpływu moczu z nerki na skutek występowania złogu w drogach moczowych. Ból wynika ze zmiany warunków urodynamicznych dróg wyprowadzających mocz. Dochodzi do zablokowania odpływu moczu i wzrostu ciśnienia wewnątrz układu kielichowo-miedniczkowego. Następuje miejscowe niedokrwienie obkurczonej na kamieniu ściany moczowodu i nasilenie ruchów perystaltycznych moczowodu.
Objawy kolki nerkowej spowodowanej kamicą zależą od lokalizacji złogu. Fizjologicznie występujące zwężenia moczowodu sprzyjają zatrzymywaniu się kamieni moczowych przemieszczających się w kierunku pęcherza moczowego. Krytyczne miejsca obejmują: połączenie miedniczki nerkowej z moczowodem, skrzyżowanie moczowodu z naczyniami biodrowymi i część śródścienną moczowodu przebiegającą przez ścianę pęcherza moczowego.
Kamień zlokalizowany w szyjce kielicha lub w połączeniu miedniczkowo-moczowodowym powoduje ból promieniujący do okolicy lędźwiowej (dodatni objaw Goldflama). Promieniowanie bólu do podbrzusza, wewnętrznej powierzchni ud, warg sromowych lub moszny ...