Otyłość staje się wiodącym problemem medycznym XXI wieku. W epidemiologii tego schorzenia Polska dogoniła już Stany Zjednoczone Ameryki Północnej. Warto więc pochylić się nad amerykańskimi zaleceniami dotyczącymi diagnostyki i terapii nadwagi i otyłości.

W listopadzie 2013 r. na łamach „Circulation” opublikowano długo wyczekiwane wspólne stanowisko trzech opiniotwórczych towarzystw naukowych dotyczące postępowania w nadwadze i otyłości. Pierwotnym pomysłodawcą tych zaleceń był NHLBI (National Heart, Lung and Blood Institute), który zaprosił do współpracy amerykańskie towarzystwa kardiologiczne AHA (American Heart Association) i ACC (American College of Cardiology). W dokumencie znalazły się trzy bardzo istotne dla postępowania bariatrycznego części. Pierwsza z nich ocenia surowo dowody z badań klinicznych, druga zawiera przewodnik postępowania w dziedzinie bariatrii w podstawowej opiece zdrowotnej, a trzecia, szczególnie cenna dla specjalistów zajmujących się terapią odchudzającą – „pytania zasadnicze” z odpowiedziami dotyczące poszczególnych elementów diagnostyki i terapii pacjentów z nadwagą i otyłością.

Do oceny dowodów naukowych zastosowano skalę NHLBI składającą się z sześciu poziomów siły zaleceń (tab. 1) oraz klasycznej skali oceny dowodów naukowych (tab. 2).

Streszczenie rekomendacji opartych na EBM

Identyfikacja pacjentów ze wskazaniami do redukcji masy ciała

W celu identyfikacji pacjentów wymagających interwencji bariatrycznej należy oceniać parametry antropometryczne na corocznych wizytach. Minimum to ocena wzrostu, masy ciała, wskaźnika masy ciała (BMI) [siła zaleceń E, klasa I C] i obwodu talii [siła zaleceń E, klasa IIa B]. Rozpoznanie nadwagi ustala się, kiedy BMI wynosi od 25 do 29,9 kg/m², i jest ono równoznaczne ze zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Rozpoznanie otyłości stawia się, gdy BMI przekracza 30 kg/m², i jest ono równoznaczne ze zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym oraz ryzykiem śmierci ze wszystkich przyczyn [siła zaleceń A, klasa I B]. Pacjentów z nadwagą i otyłością należy przestrzec, że podwyższony BMI wiąże się z wyższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2 i śmierci [siła zaleceń A, klasa I B]. Zwiększony obwód talii u dorosłych, zgodnie z kryteriami WHO/IDF (World Health Organization/International Diabetes Federation), wiąże się z tym samym ryzykiem [siła zaleceń E, klasa IIa B].

Ustalenie korzyści z leczenia w zależności od profilu ryzyka związanego z nadwagą lub otyłością

Pacjentów należy poinformować, że trwała utrata 3-5% masy ciała w przypadku takich czynników ryzyka, jak nadciśnienie tętnicze, hiperlipoproteinemia i hiperglikemia, pozwala na zmniejszenie ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2 oraz wpływa na zmn...