W Amerykańskich wytycznych przedstawiono dwa podstawowe schematy (umiarkowanie i wysoce intensywny), których celem jest redukcja stężenia LDL w różnym stopniu. W każdym przypadku jednak przed wdrożeniem terapii należy ocenić korzyści i ryzyko z niej wynikające.

Pod koniec 2013 roku na łamach „Circulation” opublikowano wytyczne American College of Cardiology (ACC) oraz American Heart Association (AHA) dotyczące postępowania w dyslipidemiach.¹ Sam tytuł dokumentu wyraźnie podkreśla, iż nadrzędnym celem każdej terapii ukierunkowanej na modyfikację stężenia lipidów jest redukcja ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych związanych z miażdżycą. Jest to założenie zgodne ze światowymi trendami, przedstawionymi między innymi w europejskich wytycznych dotyczących postępowania w dyslipidemiach oraz prewencji chorób sercowo-naczyniowych.^2,3 Dokładna lektura amerykańskiego dokumentu pozwala jednak znaleźć pewne odmienności w podejściu do problemu redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego.

Potencjalni beneficjenci terapii statynami

W amerykańskich wytycznych wyróżniono cztery podstawowe grupy chorych, w przypadku których stosowanie statyn przynosi wymierne korzyści kliniczne, przewyższające potencjalne ryzyko działań niepożądanych tych leków.¹ Są to następujące grupy pacjentów:

1. Osoby z potwierdzoną chorobą sercowo-naczyniową

2. Pacjenci z hiperlipidemią zdefiniowaną jako stężenie lipoproteiny o małej gęstości (LDL – low density lipoprotein) ≥189 mg/dl

3. Pacjenci z cukrzycą, w wieku 40-75 lat, ze stężeniem LDL w granicach 70-189 mg/dl i bez rozpoznanej dotychczas choroby sercowo-naczyniowej

4. Pacjenci z rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową lub cukrzycą oraz stężeniem LDL w granicach 70-190 mg/dl i 10-letnim ryzykiem wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych ≥7,5% (według Pooled Cohort Risk Assessment Equations).

Do chorób sercowo-naczyniowych autorzy wytycznych zaliczyli: ostry zespół wieńcowy, stan po zawale mięśnia sercowego, stabilną chorobę niedokrwienną serca, udar mózgu, przemijający napad niedokrwienia mózgu oraz miażdżycę tętnic obwodowych.¹ Warto podkreślić, że w przypadku pacjentów bez rozpoznanej choroby sercowo-naczyniowej, ale ze stężeniem LDL nieprzekraczającym 190 mg/dl, zaleca się, aby decyzję odnośnie wdrożenia statyny podejmować na podstawie kalkulacji 10-letniego ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. W przypadku chorych na cukrzycę (zarówno typu 1, jak i 2) podobną ocenę przy stężeniach LDL <190 mg/dl zaleca się w celu określenia intensywności farmakoterapii.¹ Należy wreszcie podkreślić, że z opisanych powyżej czterech głównych grup beneficjentów stosowania statyn wyłączono pacjentów z rozpoznaną przewlekłą niewydolnością serca (klasa II-IV wg NYHA [New York Heart Association]) oraz pacjentów przewlekle dializowanych.¹