Geriatria
Problemy diagnostyczne i terapeutyczne w niedokrwistości u osób starszych
lek. Magdalena Witkowska, prof. dr hab. n. med. Piotr Smolewski
Według danych epidemiologicznych niedokrwistość, występująca u znacznej części osób powyżej 60 r.ż., ma złożony charakter i jest ściśle związana z rozwojem wielu chorób wewnętrznych obserwowanych w podeszłym wieku.
CELE ARTYKUŁU
Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:
• wymienić najczęstsze przyczyny niedokrwistości u osób starszych
• rozpocząć diagnostykę różnicową niedokrwistości u osób starszych
• wdrożyć postępowanie terapeutyczne u osoby z niedokrwistością o nieznanej przyczynie
• rozpoznać przypadki wymagające skierowania chorego z niedokrwistością o nieznanej przyczynie do innych specjalistów
Niedokrwistość, potocznie nazywana anemią, to stan organizmu, w którym dochodzi do obniżenia stężenia hemoglobiny (Hb) we krwi obwodowej (<11,5 g/dl u kobiet i <13,5 g/dl u mężczyzn), co powoduje niedostateczne utlenowanie tkanek obwodowych. Jest spotykana niezwykle często u pacjentów na całym świecie, szczególnie u osób w wieku podeszłym. Należy pamiętać, że niedokrwistość nie jest chorobą samą w sobie, lecz objawem, za który odpowiedzialnych może być bardzo wiele różnych schorzeń. Szczególnie trudna w codziennej praktyce lekarskiej jest diagnostyka i leczenie niedokrwistości u osób starszych, gdzie podłoże tego zaburzenia może być niezwykle złożone i jest zazwyczaj wykładnikiem wielu chorób współistniejących, występujących w tej grupie chorych. Niedokrwistość może być stwierdzana przez lekarzy wszystkich specjalności, co nadaje jej interdyscyplinarny charakter. Niezwykle istotne jest, aby wśród licznej grupy pacjentów z niedokrwistością nie przeoczyć tych, którzy wymagają dalszej diagnostyki u lekarza specjalisty w trybie pilnym.
Epidemiologia
Według danych z różnych badań klinicznych częstość występowania niedokrwistości u osób w wieku podeszłym waha się w granicach 8,1-24,7% u kobiet oraz 9,2-23,9% u mężczyzn powyżej 65 r.ż.1,2 Prawdopodobnie tak duże rozbieżności spowodowane są nie tylko innym wiekiem badanych grup, lecz również innym miejscem zamieszkania czy też rasą. Bardzo ważny jest fakt, że liczba rozpoznawanych niedokrwistości rośnie wraz z wiekiem. Udowodniono również, że wraz z upływem lat niedokrwistość pojawia się znacznie częściej u badanych mężczyzn niż kobiet. Według badania przeprowadzonego w północnej Norwegii niedokrwistość miało rozpoznaną prawie 30% mężczyzn powyżej 85 r.ż. i tylko 16,5% spośród badanych kobiet.3
Wyniki badania PolSenior, przeprowadzonego na populacji polskiej, wskazują na zdecydowanie częściej występującą niedokrwistość u osób w wieku podeszłym w porównaniu z innymi grupami wiekowymi w naszym kraju.4 U pacjentów powyżej 65 r.ż. aż 20,8% m...