Dodatkowe pobudzenia komorowe są związane z przykrymi objawami klinicznymi (uczuciem nierównej pracy serca, kołataniem serca, osłabieniem, złym samopoczuciem), obniżeniem jakości życia oraz ryzykiem rozwoju tachykardiomiopatii.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien:

• wymienić pobudzenia dodatkowe niewymagające interwencji terapeutycznej

• rozpoznać pobudzenia dodatkowe wymagające interwencji terapeutycznej

• wdrożyć podstawowe działania terapeutyczne w przypadku groźnych pobudzeń dodatkowych

• rozpoznać sytuację wymagającą pilnej konsultacji kardiologa

Wprowadzenie

Każdy pacjent z dodatkowymi pobudzeniami komorowymi (PVC – premature ventricular complexes) powinien zostać oceniony pod kątem objawowości arytmii oraz ryzyka rozwinięcia tachykardiomiopatii (TCM – tachycardiomyopathy). Do głównych czynników ryzyka TCM należą: natężenie arytmii, szerokość zespołów QRS arytmii oraz czas trwania arytmii. Pacjenci z wyraźnym upośledzeniem jakości życia, wysokim ryzykiem TCM lub już rozwiniętą TCM powinni zostać poddani ablacji arytmii. Pacjenci ze strukturalną chorobą serca mogą odnieść korzyść z ablacji arytmii, a dobowy odsetek PVC uzasadniający podjęcie decyzji o leczeniu zabiegowym może być niższy niż u chorych bez organicznej choroby serca.

Dodatkowe pobudzenia komorowe – objawy i prognoza

Dodatkowe pobudzenia komorowe (PVC) to na ogół łagodne arytmie, pochodzące przede wszystkim z dróg odpływu prawej i lewej komory serca, ale mogące wywodzić się z każdego miejsca w obrębie prawej i lewej komory: zastawki aortalnej, pnia płucnego, zastawki trójdzielnej i okolicy pierścienia mitralnego, układu przewodzącego serca i epicardium. Ryciny 1 i 2 przedstawiają zapisy EKG typowych PVC pochodzących odpowiednio z drogi odpływu prawej i lewej komory.

Arytmie te w zapisie EKG charakteryzują się prawogramem, wysokimi załamkami R w odprowadzeniach znad ściany dolnej (II, III i aVF). W zależności od lokalizacji ogniska arytmii załamki R przeważające nad załamkami s pojawiają się w odprowadzeniach przedsercowych wcześnie, tj. w odprowadzeniach V1-V3, co wskazuje na położenie ogniska PVC w drodze odpływu lewej komory, lub późno w V4-V5, co wskazuje na położenie ogniska arytmii w drodze odpływu prawej komory. Na podstawie zapisu EKG można z dużym prawdopodobieństwem wskazać miejsce wyjścia arytmii. Jest to kluczowe w późniejszym planowaniu i przeprowadzaniu zabiegu ablacji przezskórnej (RFA – radiofrequency ablation) arytmii.^1,2