BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Nowości w praktyce
Zespół jelita nadwrażliwego
dr hab. n. med. Marek Waluga1
lek. Rafał Kotulski2
dr hab. n. med. Michał Kukla1
Opracowanie powstało na podstawie najnowszych wytycznych NICE.
Poprzednie rekomendacje NICE z 2008 r. zostały zweryfikowane i uzupełnione obecnie, czyli w 2015 r.
Wytyczne te dotyczą wskazań do postępowania diagnostycznego i terapeutycznego u dorosłych z podejrzeniem lub rozpoznaniem zespołu jelita nadwrażliwego w zakresie podstawowej opieki medycznej. Rekomendacje te są skróconym przewodnikiem postępowania u chorych z tym zespołem, stanowią przydatną pomoc w codziennej praktyce lekarza internisty oraz lekarza rodzinnego.
Zespół jelita nadwrażliwego (IBS – irritable bowel syndrome) jest przewlekłą, nawracającą chorobą, trwającą często przez całe życie. Charakteryzuje się dyskomfortem lub bólem brzucha związanym z wypróżnieniem albo zmianą rytmu wypróżnień. Niekiedy towarzyszy temu uczucie napięcia i pełności brzucha, zwykle określane jako wzdęcie. Czasem objawy te nakładają się na inne schorzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak niewrzodowa dyspepsja czy choroba trzewna (celiakia). Pacjenci z IBS mogą zgłaszać lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej wiele objawów. Niektóre z nich ze względu na obszar „wstydliwy społecznie” nie są ujawniane bez szczegółowych pytań ze strony lekarza.
IBS dotyka najczęściej ludzi młodych pomiędzy 20 a 30 r.ż. i jest stwierdzany dwa razy częściej wśród kobiet niż mężczyzn. Częstość w ogólnej populacji wynosi od 10 do 20%. Ostatnio zauważono częstsze występowanie IBS u osób starszych, dlatego należy włączyć ten zespół do diagnostyki różnicowej, jeżeli starsza osoba zgłasza objawy ze strony przewodu pokarmowego.
Kluczowe aspekty omawianych wytycznych obejmują: ustalenie rozpoznania; skierowanie do opieki specjalistycznej tylko w przypadku stwierdzenia objawów alarmowych (objawów lub cech, które mogą być spowodowane przez groźną chorobę organiczną wymagającą poszerzonej diagnostyki); zalecenia dotyczące stylu życia; działanie farmakologiczne i psychologiczne, a także wybór ewentualnej konsultacji i ciągły nadzór nad pacjentem.
Główne cele opracowanych wytycznych to:
- zapewnienie odpowiednich kryteriów diagnostycznych dla rozpoznawania IBS
- odpowiednie ukierunkowanie terapii chorych z IBS w gabinecie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
- ustalenie klinicznych wskazań do skierowania pacjentów z rozpoznanym IBS do leczenia specjalistycznego z uwzględnieniem aspektów ekonomicznych.
W wytycznych zawarto najlepsze praktyczne wskazówki dotyczące opieki nad dorosłymi pacjentami z IBS. Wszystkie wytyczne opracowane przez NICE uwzględniają przepisy dotyczące ochrony zdrowia na terenie Zjednoczonego Królestwa określone przez Departament Zdrowia.