Najczęstsze błędy
Najczęstsze błędy w diagnostyce i leczeniu małopłytkowości
lek. Aleksandra Gołos
prof. dr hab. n. med. Krzysztof Chojnowski
Małopłytkowość należy do częstych zaburzeń hematologicznych.
Niezależnie od nasilenia małopłytkowości konieczne jest ustalenie jej przyczyny, ponieważ nawet łagodna małopłytkowość może być początkowym objawem groźnej choroby.
Małopłytkowość należy do częstych zaburzeń hematologicznych i może być samodzielną chorobą lub jednym z objawów innego schorzenia bądź zespołu. Jej przyczyną może być niedostateczne wytwarzanie płytek w szpiku (małopłytkowość centralna), zwiększone niszczenie (małopłytkowość obwodowa), sekwestracja w śledzionie i rozcieńczenie płytek we krwi (tab. 1).
Zmniejszenie liczby płytek krwi oznaczanej w liczniku automatycznym może być również artefaktem laboratoryjnym związanym najczęściej z aglutynacją płytek po pobraniu krwi do probówki. Małopłytkowość prowadzi do rozwoju skazy krwotocznej, zwłaszcza gdy liczba płytek jest <30 × 109/l. Z kolei u większości pacjentów z liczbą płytek >50 × 109/l krwawienia nie występują. Niezależnie od nasilenia małopłytkowości konieczne jest ustalenie jej przyczyny, ponieważ nawet łagodna małopłytkowość może być początkowym objawem groźnej choroby. W różnicowaniu przyczyn małopłytkowości bardzo ważne znaczenie ma dokładnie zebrany wywiad i badanie przedmiotowe. Na podstawie wywiadu można ustalić wrodzone rodzinne tło choroby, związek wystąpienia małopłytkowości z lekiem, szczepieniem ochronnym, alkoholem, zakażeniem lub innymi czynnikami. Badanie przedmiotowe może ujawnić objawy choroby podstawowej odpowiedzialnej za zmniejszenie liczby płytek, np. marskości wątroby, nowotworowej choroby krwi, małopłytkowości poheparynowej. Ostateczne rozpoznanie ustala się na podstawie wyników badań laboratoryjnych. W pierwszym etapie wykonuje się pełną morfologię krwi z liczbą płytek i innymi wskaźnikami płytkowymi oraz ocenę rozmazu krwi (ryc. 1).
W przypadku małopłytkowości pochodzenia centralnego zmniejszonej liczbie płytek często towarzyszą inne zmiany w morfologii krwi, a o ostatecznym rozpoznaniu rozstrzyga badanie szpiku. Trudniejsza jest diagnostyka małopłytkowości obwodowych, które ...
Błąd 1
Włączenie leczenia na podstawie wyniku morfologii krwi z automatycznego analizatora.
Skutek
Narażenie pacjenta na działania niepożądane leków.
Opis przypadku
Pacjent, lat 46, z przypadkowo rozpoznaną małopłytkowością w morfologii krwi wykonanej przed planowaną operacją przepukliny pachwinowej. Liczba płytek wynosi 11 × 109/l, wartości pozostałych parametrów w morfologii są prawidłowe. Lekarz pierwszego...