Nadciśnienie tętnicze dotyczy 1/3 dorosłych mieszkańców Polski.  Głównymi wskazaniami do kierowania pacjentów z nadciśnieniem do specjalisty są nadciśnienie oporne oraz podejrzenie wtórnej postaci nadciśnienia tętniczego. Także ciężarne z nadciśnieniem często wymagają leczenia przez specjalistę.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien wiedzieć:

• kiedy dorosłego pacjenta z nadciśnieniem skierować do hipertensjologa lub innego specjalisty zajmującego się leczeniem nadciśnienia tętniczego
• na co zwrócić szczególną uwagę u pacjenta, u którego nie udaje się uzyskać dobrej kontroli ciśnienia tętniczego podczas standardowego leczenia, zanim skieruje się takiego pacjenta do specjalisty
• jak zmodyfikować farmakoterapię przed specjalistyczną diagnostyką w kierunku takich wtórnych postaci nadciśnienia tętniczego, jak pierwotny hiperaldosteronizm czy guz chromochłonny

Wprowadzenie

Nadciśnienie tętnicze jest częstym stanem, występującym u mniej więcej 1/3 dorosłych mieszkańców Polski. Dane populacyjne uzyskane w badaniu NATPOL 2011 wskazują, że dobrą kontrolę ciśnienia tętniczego uzyskuje się tylko u około 26% osób z nadciśnieniem. Duża częstość występowania nadciśnienia sprawia, że zasadniczy ciężar opieki nad tymi pacjentami musi spoczywać na lekarzach podstawowej opieki zdrowotnej i internistach, a do specjalistów zajmujących się leczeniem nadciśnienia tętniczego – hipertensjologów, ale często także kardiologów i lekarzy innych specjalności (nefrologów, endokrynologów) – kierowani powinni być ci chorzy, którzy rzeczywiście wymagają konsultacji lub opieki specjalistycznej. Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej muszą więc wiedzieć, kiedy pacjent z nadciśnieniem stwarzający problemy diagnostyczne lub terapeutyczne powinien trafić do specjalisty, a kiedy i w jakim zakresie można te problemy próbować rozwiązywać samemu.

Kiedy pacjent z nadciśnieniem tętniczym powinien zostać skierowany do specjalisty

W wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (PTNT), których najnowsze wydanie ukazało się w tym roku,¹ stwierdzono, że konsultację specjalistyczną należy rozważyć u pacjentów, u których:

• w ciągu 6 miesięcy leczenia nie uzyskano docelowych wartości ciśnienia tętniczego pomimo stosowania trzech leków w pełnych dawkach, w tym diuretyku – a więc u pacjentów z nadciśnieniem opornym
• pomimo stosowanego leczenia nastąpiło pogorszenie uprzednio uzyskanej dobrej kontroli ciśnienia tętniczego, a na podstawie oceny klinicznej nie można łatwo ustalić przyczyny tego stanu – ci chorzy również mogą mieć nadciśnienie oporne, ale często występują też różne przyczyny rzekomej oporności na leczenie, które nierzadko mogą zostać zidentyfikowane i skorygowane przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
• występują objawy wskazujące na możliwość wtórnej postaci nadciśnienia.