Inhibitory konwertazy angiotensyny oraz leki β-adrenolityczne mają podstawowe znaczenie w leczeniu chorych z prawidłowym ciśnieniem tętniczym i zaawansowanymi, patologicznymi zmianami w układzie krążenia.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• wymienić najczęstsze wskazania do stosowania ACEI i β-adrenolityków w prewencji chorób sercowo-naczyniowych i chorób nerek
• wymienić przeciwwskazania do stosowania ACEI i β-adrenolityków w prewencji chorób sercowo-naczyniowych i chorób nerek (wskazania do pilnego odstawienia tych leków)
• przedstawić strategię postępowania przy stosowaniu ACEI i β-adrenolityków u chorych z optymalnym ciśnieniem tętniczym przed wdrożeniem leczenia

Inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI) oraz leki β-adrenolityczne stanowią podstawę prewencji i leczenia chorób układu krążenia na wszystkich etapach – począwszy od nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, na ciężkiej niewydolności serca kończąc. Chociaż jednym z podstawowych wskazań do ich zastosowania pozostaje nadciśnienie tętnicze, leki te mają podstawowe znaczenie w leczeniu chorych z prawidłowym ciśnieniem tętniczym i zaawansowanymi, patologicznymi zmianami w układzie krążenia. Skutkiem leczenia jest hamowanie postępu dysfunkcji mięśnia sercowego i zmian miażdżycowo-degeneracyjnych w układzie krążenia, poprawa stanu klinicznego i w konsekwencji wydłużenie czasu trwania życia.^1,2

Leki β-adrenolityczne

Leki β-adrenolityczne wiążą się wybiórczo z receptorami β1- i β2-adrenergicznymi, wywołując kompetycyjny i odwracalny antagonizm względem efektów pobudzenia tych receptorów. Głównym mechanizmem działania leków β-adrenolitycznych jest zapobieganie kardiotoksycznym skutkom działania katecholamin. Wykorzystywane jest to w chorobie wieńcowej, niewydolności serca i zaburzeniach rytmu serca. Jest to grupa dość niejednorodna pod względem farmakokinetycznym i farmakodynamicznym. Głównym wyznacznikiem ich działania jest zmniejszenie częstotliwości rytmu serca, co ma podstawowe znaczenie w leczeniu choroby wieńcowej, niewydolności serca i zaburzeń rytmu. Możemy wskazać na leki selektywne blokujące receptory β1 (betaksolol, metoprolol, bisoprolol, nebiwolol, atenolol) oraz nieselektywne blokujące receptory β1 i β2 (propranolol, sotalol, karwedylol). Wyróżnia się też leki β-adrenolityczne wielofunkcyjne – karwedylol (blokada receptorów β1, β2 i α1) czy nebiwolol (stymulacja syntazy tlenku azotu, blokada receptorów β1, możliwa β3). Te dwa ostatnie leki mają także dodatkowe właściwości antyagregacyjne i antyoksydacyjne oraz neutralny wpływ na profil lipidów surowicy i gospodarkę węglowodanową. Leki β-adrenolityczne należą do II grupy leków antyarytmicznych według Vaughana-Williamsa. Zmniejszają szybkość depolaryzacji spoczynkowej oraz wydłużają czas trwania potencjału czynnościowego, co prowadzi do zahamowania automatyzmu węzła zatokowego, a także ośrodków ektopowych. Wyjątkiem jest sotalol zaliczany także do III grupy leków antyarytmicznych, którego dodatkowe działanie polega na wydłużeniu okresu repolaryzacji, refrakcji i czasu trwania potencjału czynnościowego. Sotalol stosowany w większych dawkach, a także u pacjentów z niewydolnością nerek, może spowodować wydłużenie odstępu QT.