Opis przypadku

Do poradni przy Klinice Dermatologii i Wenerologii zgłosili się rodzice z 15-letnim chłopcem, u którego rozsiane zmiany o charakterze grudkowym utrzymywały się pomimo długotrwałego leczenia przez lekarza pediatrę. Pierwsze wykwity pojawiły się przed kilkoma miesiącami, a ich wysiew poprzedzony był zakażeniem górnych dróg oddechowych. Zmiany dotyczyły głównie tułowia, pojedyncze zmiany obecne były również na ramionach i udach. Wykwitem podstawowym były grudki o średnicy 2-4 mm, koloru czerwonobrunatnego. Na powierzchni części zmian widoczne było drobnopłatowe złuszczanie (ryc. 1).

Na tułowiu wykwity miały układ linijny, wzdłuż żeber. Chłopiec nie zgłaszał dolegliwości podmiotowych, ale istniejące zmiany były przyczyną dyskomfortu i budziły zainteresowanie, a także niechęć rówieśników. Zmianom skórnym nie towarzyszyły żadne choroby ogólnoustrojowe.

W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić jednostki, w przebiegu których obserwuje się rozsiane zmiany o charakterze grudkowym:

1. Łuszczycę kropelkowatą

2. Liszaj płaski

3. Przyłuszczycę grudkową

4. Kiłę drugiego okresu nawrotową

Łuszczyca

Łuszczyca (psoriasis vulgaris) jest przewlekłą, zapalną i nieinfekcyjną chorobą skóry związaną z nadmierną proliferacją komórek naskórka. Ma genetyczne uwarunkowanie. Zwykle pierwszy raz pojawia się w okresie dojrzewania lub w wieku średnim. Zmiany mają przewlekły i nawrotowy przebieg. Choroby nie można wyleczyć, a kolejne nasilenia objawów mogą być prowokowane zakażeniem, stresem, urazem mechanicznym, lekami (lit, β-adrenolityki, leki przeciwmalaryczne), nadmiernym spożyciem alkoholu czy paleniem papierosów. Wykwitem pierwotnym jest dobrze odgraniczona grudka barwy czerwonej pokryta srebrzystą łuską. Po zdrapaniu łusek uwidacznia się błyszcząca powierzchnia, jakby powleczona stearyną (objaw świecy stearynowej), a następnie pojawia się niewielkie krwawienie (objaw Auspitza). Grudki najczęściej zlewają się, tworząc różnej wielkości tarczki. Zmiany łuszczycowe mają kilka typowych lokalizacji. Najczęściej zajmują skórę owłosioną głowy, okolicę lędźwiowo-krzyżową, łokcie, kolana oraz płytki paznokciowe. Mogą występować na dłoniach i stopach. Postać wysiewna (łuszczyca grudkowa – kropelkowata) typowo pojawia się u dzieci i młodych dorosłych po przebyciu zakażenia paciorkowcowego gardła (ryc. 2).