Wprowadzenie

27-letnia kobieta została przyjęta do Kliniki z powodu nasilonych od miesiąca uporczywych bólów brzucha, zwłaszcza poposiłkowych, z towarzyszącymi nudnościami, wymiotami, ubytkiem masy ciała oraz zaburzeniami miesiączkowania. Wykonano szczegółową diagnostykę laboratoryjną i obrazową. Rozpoznano zespół tętnicy krezkowej górnej – ZTKG (SMAS – superior mesenteric artery syndrome), będący następstwem zbyt ostrego kąta odejścia tętnicy krezkowej górnej (TKG) od aorty, powodujący ucisk na dwunastnicę, zaburzający pasaż treści pokarmowej. Po upływie roku chora była ponownie hospitalizowana z powodu trwających od dwóch tygodni silnych dolegliwości bólowych w okolicy lędźwiowej i lewego dołu biodrowego, z towarzyszącym krwinkomoczem. U pacjentki rozpoznano współistniejący z ZTKG zespół dziadka do orzechów (nutcracker syndrome). Po zastosowanym leczeniu stan chorej uległ znaczącej poprawie. Diagnostyka objawów chorobowych wynikająca z anomalii anatomicznych jest niezwykle trudna, często długotrwała i kosztochłonna. Prezentowany przypadek pacjentki z ZTKG współistniejący z zespołem dziadka do orzechów może być pomocny w diagnostyce gastrologicznej, urologicznej i ginekologicznej.

Przypadek

Pacjentka, lat 27, z wyższym wykształceniem, została przyjęta do szpitala z powodu poposiłkowych silnych dolegliwości bólowych w nadbrzuszu i śródbrzuszu z towarzyszącymi od około miesiąca nudnościami i wymiotami. Początkowo objawy występowały po spożyciu bardziej obfitych posiłków, potem niezależnie od ich ilości i jakości. Pacjentka drastycznie zaostrzyła dietę, pojawił się lęk przed spożyciem posiłków, schudła około 7 kg. Od dłuższego czasu utrzymywały się nieregularne, skąpe miesiączki. Dolegliwości ze strony jamy brzusznej występowały od około 10 lat. Początkowo miały charakter zaburzeń dyspeptycznych, refluksu żołądkowo-przełykowego. Leczona była inhibitorami pompy protonowej (PPI – proton pomp inhibitor), po których nastąpiła przejściowa poprawa. Kilkakrotnie wykonywano rutynowe badania USG brzucha, w których nie stwierdzano istotnych zmian. Przed dwoma laty ze względu na nasilone, uporczywe dolegliwości ze strony jamy brzusznej (podejrzenie nieswoistej choroby zapalnej jelit) wykonano gastroskopię, kolonoskopię, enteroklizę TK, kompleksowe badania laboratoryjne, w których nie stwierdzono istotnych zmian. Pacjentka wielokrotnie szukała pomocy na oddziale pomocy doraźnej z powodu poposiłkowych dolegliwości bólowych w nadbrzuszu i śródbrzuszu. Na oddziale po wykonywanych badaniach laboratoryjnych (morfologia, białko C-reaktywne [CRP – C-reactive protein], amylaza, bilirubina, aminotransferaza asparaginowa [AspAT – aspartate aminotransferase], aminotransferaza alaninowa [AlAT – alanine aminotransferase]), w których nie stwierdzano odchyleń, podawano drogą pozajelitową środki rozkurczowe i przeciwbólowe, po czym następowała przejściowa poprawa. Pacjentka konsultowana była również psychiatrycznie – nie potwierdzono podejrzenia jadłowstrętu psychicznego.