W marcu 2015 r. Światowa Organizacja Zdrowia wydała wytyczne dotyczące profilaktyki, monitorowania, rozpoznawania i leczenia chorób wątroby związanych z zakażeniem HBV. W artykule podsumowano przedstawione zalecenia.

Wstęp

Minęło prawie 50 lat, odkąd Baruch Blumberg zauważył związek między antygenem obecnym we krwi Aborygenów australijskich, zidentyfikowanym w elektroforezie żelowej, oraz przeciwciałami przeciw temu antygenowi stwierdzonymi u pacjentów z hemofilią, u których wykonano wiele transfuzji krwi. W latach 70. XX w. w większości krajów rozpoczęto powszechne badanie krwiodawców na obecność HBsAg, czego efektem był radykalny spadek częstości ostrych zapaleń wątroby po zabiegach kardiochirurgicznych.¹ W 1984 r. na Tajwanie wprowadzono program szczepienia noworodków, co po wielu latach zaowocowało w tym kraju istotnym spadkiem częstości występowania raka wątrobowokomórkowego (HCC – hepatocellular carcinoma). W 1992 r. World Health Assembly, które jest agendą Światowej Organizacji Zdrowia (WHO – World Health Organization), zarekomendowało powszechne szczepienie noworodków przeciw HBV w 183 państwach członkowskich.

Powszechnie uważa się, że mimo istotnego postępu w ograniczeniu konsekwencji zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV – hepatitis B virus), proces identyfikacji zakażonych w programach przesiewowych i dostęp chorych do programów leczenia przeciwwirusowego jest w wielu krajach daleki od ideału. W 2010 r. WHO wydała rezolucję nakazującą państwom członkowskim podejmowanie działań zmierzających do ograniczania rozmiarów infekcji HBV i stwarzania lepszych szans na leczenie osobom tego wymagającym, ustanawiając 28 lipca każdego roku Światowym Dniem Zapalenia Wątroby. Na razie tylko 17 spośród 183 państw członkowskich opracowało narodowe plany działania w tym kierunku.

W marcu 2015 r. WHO wydała wytyczne dotyczące profilaktyki, monitorowania, rozpoznawania i leczenia chorób wątroby związanych z zakażeniem HBV.² Zostały one po raz pierwszy zaprezentowane na tegorocznym azjatyckim kongresie gastroenterologicznym Asian Pacific Digestive Week. Wytyczne zostały ponadto zamieszczone na stronie internetowej WHO we wszystkich oficjalnych językach tej organizacji. Wyróżnikiem nowych wytycznych jest ich adresowanie do ministerstw odpowiedzialnych za politykę zdrowotną w krajach o niskim i średnim dochodzie (LMIC – low-and-middle income countries). W tym miejscu warto zaznaczyć, że w Polsce na wydatki zdrowotne przeznacza się 4,8% produktu krajowego brutto (PKB). Dla porównania w Czechach wskaźnik ten wynosi 6,3%, Wielkiej Brytanii 7,8%, Niemczech 8,7%, Francji 8,9%, a Holandii 10,2%. Należy więc uznać, że finansowanie potrzeb zdrowotnych Polaków odbywa się na znacznie niższym poziomie niż w krajach Europy Zachodniej.