Choroby zakaźne

Wskazania do stosowania glikokortykosteroidów w leczeniu chorób zakaźnych

dr hab. n. med. Anna Piekarska, prof. UM w Łodzi

Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny, Łódź

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Anna Piekarska, WSSz im. dr. W. Biegańskiego, pawilon F, ul. Kniaziewicza 1/5, 91-347 Łódź

Wskazania do stosowania glikokortykosteroidów w leczeniu chorób zakaźnych zostały ograniczone do niektórych przypadków ropnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, ciężkiej posocznicy, zapalenia zatok, gruźlicy ośrodkowego układu nerwowego oraz mononukleozy zakaźnej.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

  • opisać strategię stosowania glikokortykosteroidów w chorobach infekcyjnych
  • wymienić wskazania do stosowania glikokortykosteroidów w chorobach infekcyjnych
  • przedstawić zalety i ryzyko związane ze stosowaniem glikokortykosteroidów w chorobach infekcyjnych
  • rozpoznać sytuacje w chorobach infekcyjnych, w których stosowanie glikokortykosteroidów jest przeciwwskazane

Wstęp

W ostatnich latach wskazania do stosowania glikokortykosteroidów w leczeniu chorób zakaźnych zostały istotnie ograniczone. Liczne badania oraz doświadczenie kliniczne nie wykazały korzyści ze stosowania tej grupy leków w terapii chorób zakaźnych, a nawet sugerowały ich szkodliwość. Dotyczy to na przykład zakażeń wirusami hepatotropowymi HBV i HCV. Zgodnie z rekomendacjami europejskich i amerykańskich towarzystw naukowych glikokortykosteroidy są wskazane jedynie w leczeniu niektórych przypadków ropnego zapalenia opon mózgowo- rdzeniowych, ciężkiej posocznicy, zapalenia zatok, gruźlicy ośrodkowego układu nerwowego oraz mononukleozy zakaźnej. Poniżej omówiono zastosowanie glikokortykosteroidów w poszczególnych wskazaniach.

Ropne zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu (RZOMM)

W RZOMM u dorosłych glikokortykosteroidy stosowane są głównie w celu ograniczenia obrzęku mózgu, który towarzyszy zakażeniu bakteryjnemu. Lekiem z wyboru jest deksametazon, który należy podawać dożylnie w dużych dawkach na 15-20 min przed pierwszą...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (GZOM)

W Polsce gruźlicze zakażenia OUN są stwierdzane dość rzadko, jednak trudności w rozpoznawaniu neuroinfekcji o tej etiologii i opóźnienie diagnozy przyczyniają się do wysokiej śmiertelności [...]

Posocznica i wstrząs septyczny

W leczeniu posocznicy stosowanie glikokortykosteroidów nie jest obecnie rekomendowane. Podawanie leków z tej grupy zarezerwowano dla chorych ze wstrząsem septycznym, których nie udaje [...]

Pneumocystozowe zapalenie płuc w przebiegu AIDS

Zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jiroveci jest jednym z najczęstszych zakażeń oportunistycznych u chorych z zespołem nabytego niedoboru odporności (AIDS). U wielu pacjentów choroba przebiega [...]

Bakteryjne zapalenie zatok obocznych nosa (BZZ)

Bakteryjne zapalenie zatok obocznych nosa jest wskazaniem do stosowania glikokortykosteroidów donosowo jako leczenia wspomagającego antybiotykoterapię. Miejscowe zastosowanie glikokortykosteroidów w BZZ zmniejsza obrzęk [...]

Mononukleoza zakaźna

Mononukleoza zakaźna to ostre, pierwotne zakażenie wirusem Epsteina-Barr (EBV). Leczenie przeciwwirusowe walacyklowirem nie jest rutynowo stosowane. W niektórych sytuacjach klinicznych leczenie objawowe [...]

Inne choroby

Od lat uważa się, że glikokortykosteroidy są przeciwwskazane w leczeniu wielu chorób zakaźnych o etiologii wirusowej. Chociaż w ostrych zakażeniach HBV i HCV leki te [...]
Do góry