Bóle mięśniowe należą do jednych z najczęściej występujących u człowieka dolegliwości. Poznanie przyczyny bólów mięśni (uraz, zapalenie, niedokrwienie, leki, zatrucie, defekty genetyczne) jest podstawą do rozpoczęcia właściwego leczenia przyczynowego.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozpoznać bóle mięśni w badaniu podmiotowym i przedmiotowym
• wdrożyć podstawową diagnostykę różnicową bólu mięśni
• wdrożyć podstawowe postępowanie terapeutyczne w bólu mięśni w zależności od przyczyny
• rozpoznać sytuacje bólu mięśni wymagające pilnego skierowania chorego do szpitala lub innych specjalistów

Wprowadzenie

Bóle mięśniowe należą do jednych z najczęściej występujących dolegliwości. Ich przyczyny są bardzo różnorodne. Od błahych, związanych z nadmiernym niesystematycznym wysiłkiem czy urazem, które samoistnie ustępują w krótkim okresie, po bardzo poważne, mogące sygnalizować chorobę bezpośrednio zagrażającą życiu (rabdomioliza, choroby nowotworowe).^1-3 Częstość występowania przewlekłych uogólnionych bólów mięśniowych wyraźnie wzrasta z wiekiem chorych.

Bóle mięśniowe, mięśnioból są również określane jako mialgia. Przez pojęcie mialgii rozumiemy bóle, osłabienie i łatwą męczliwość mięśni.^1-3

Bóle mięśniowe mogą mieć charakter ostrych dolegliwości, mogą też mieć charakter przewlekły.

Uraz, nadmierny wysiłek, wyczynowe uprawianie sportu to uchwytne przyczyny ostrych bólów mięśni. Przewlekłe bóle mięśniowe mogą dotyczyć konkretnej grupy mięśni (bóle miejscowe) lub dotyczyć jednocześnie wielu grup mięśniowych (bóle uogólnione). W przypadku przewlekłych bólów miejscowych przyczyna może być dosyć łatwo ustalona (wady postawy, przewlekłe urazy, zespoły pourazowe, przeciążeniowe, zespoły neurologiczne). Bardzo często jednak przewlekłe uogólnione bóle mięśniowe pojawiające się bez uchwytnej przyczyny mogą być pierwszym sygnałem choroby ogólnoustrojowej i takie właśnie sytuacje kliniczne zostaną przeanalizowane w artykule.^1-3

Bóle mięśni bez wyraźnej przyczyny – możliwe powody

W razie zgłaszania przez chorego przewlekłych uogólnionych dolegliwości bólowych mięśni przy braku wyraźnego związku dolegliwości z urazem, nadmiernym przeciążeniem i inną ewidentną przyczyną zewnętrzną należy brać pod uwagę wiele grup potencjalnych przyczyn (tab. 1).^1,4-28

Infekcyjne przyczyny mialgii

W ostrych zakażeniach wirusowych i bakteryjnych bóle mięśniowe występują bardzo często i są objawem charakterystycznym ostrego stanu zapalnego. Natomiast przewlekłe bóle mięśniowe najczęściej towarzyszą przewlekłym zakażeniom wirusowym szczególnie...