Początek infekcyjnego zapalenia wsierdzia sugeruje infekcję wirusową.Tymczasem dla szybkiego rozpoznania ważne jest badanie echokardiograficzne (przezklatkowe i przezprzełykowe). Odgrywa ono zasadniczą rolę w diagnostyce. Umożliwia szybkie i szczegółowe zobrazowanie uszkodzonych struktur serca, dając kardiochirurgom możliwość wyboru odpowiedniej techniki operacyjnej.

Wprowadzenie

W 1981 r. von Reyn i wsp. z Beth Israel Deaconess Medical Center w Bostonie zaproponowali kryteria diagnostyczne oparte na wynikach badań histopatologicznych, objawach klinicznych i posiewach krwi. Klasyfikację tę stosowano w latach 80. XX w. Pewne rozpoznanie zapalenia wsierdzia stawiano, gdy było potwierdzone histologicznie z materiału autopsyjnego lub pobranego śródoperacyjnie. Pozostałe przypadki definiowano jako prawdopodobne lub możliwe. W kolejnych latach standardy te krytykowano, gdyż nie uwzględniały badań echokardiograficznych. Kolejne kryteria diagnostyczne, tzw. kryteria Duke, podali Durack ze wsp. w 1994 r. (Duke University Medical Center, Durham, Północna Karolina, USA). Wykorzystują one możliwości badania echokardiograficznego do obrazowania infekcyjnego zapalenia wsierdzia (IZW). Dowiedziono, że czułość echokardiografii transtorakalnej wynosi 60%, a echokardiografii przezprzełykowej >90%.

Rozpoznanie IZW

Kryteria Duke mają dwie kategorie rozpoznania:

• rozpoznanie pewne, czyli potwierdzone autopsyjnie, śródoperacyjnie lub kryteriami klinicznymi. Rozpoznanie pewne na podstawie kryteriów klinicznych to 2 objawy duże lub 1 duży i 3 małe, lub 5 objawów małych
• rozpoznanie prawdopodobne, gdy istnieją dane na IZW, ale nie spełniają kryterium pewnego rozpoznania.

Bardzo ważne jest określenie sytuacji, gdy rozpoznanie IZW może być odrzucone:

• w przypadku alternatywnego rozpoznania
• gdy objawy IZW ustępują po 4-dniowej antybiotykoterapii
• gdy nie stwierdzono cech IZW śródoperacyjnie lub autopsyjnie po 4-dniowej lub krótszej antybiotykoterapii.

Wytyczne grupy ekspertów Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology), które ukazały się w 2004 r., wprowadziły terminologię charakteryzującą IZW. Zawierała ona dane na temat aktywności procesu (aktywne, nawracające), rozpoznania (pewne, prawdopodobne i możliwe), patogenezy IZW - infekcyjne zapalenie wsierdzia na naturalnych zastawkach (IZWN) i infekcyjne zapalenie wsierdzia u chorych z wszczepioną sztuczną zastawką (IZWSz), umiejscowienia (prawe serce, lewe serce) i mikrobiologii (posiewy krwi, ale także wyniki badań serologicznych, histologicznych czy metodą polimerazowej reakcji łańcuchowej).