Obturacyjny bezdech senny (OBS) ma etiologię wieloprzyczynową. Prowadzi do rozwoju groźnych dla życia powikłań, głównie w postaci chorób układu sercowo-naczyniowego. U każdego pacjenta należy indywidualnie określić przyczyny choroby i zastosować odpowiednie leczenie. Współczesna wiedza na temat objawów, powikłań i sposobów leczenia OBS ma charakter interdyscyplinarny. Często wymaga współpracy lekarzy różnych specjalności.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

• rozpoznać typowe objawy obturacyjnego bezdechu sennego
• rozróżnić rodzaje bezdechów
• wymienić czynniki predysponujące do obturacyjnego bezdechu sennego
• zidentyfikować osoby wymagające diagnostyki w kierunku zaburzeń oddychania w czasie snu
• omówić strategię postępowania diagnostyczno-terapeutycznego
• wymienić możliwe powikłania choroby

Wprowadzenie

Sen jest stanem fizjologicznym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Przeciętnie człowiek poświęca nań ok. 1/3 życia.^1,2 Zaburzenia snu są bardzo rozpowszechnione i stanowią istotny problem kliniczny. Często mają charakter przemijający, ale u wielu osób powodują przewleką dolegliwość, która w znacznym stopniu utrudnia codzienne funkcjonowanie, obniża jakość życia chorego i jego rodziny. Obturacyjny bezdech senny to najczęstsze organiczne zaburzenie snu. Zwiększone zainteresowanie tą patologią w ostatnich latach spowodowało rozwój badań naukowych w tej dziedzinie oraz powstawanie ośrodków i klinik przygotowanych z myślą o jej diagnozowaniu i leczeniu. Niestety, OBS nadal pozostaje chorobą, której objawy są bagatelizowane, a rozpoznawanie i terapia często zaniedbywane. Często świadomość pacjentów i, niestety, lekarzy na temat konsekwencji nierozpoznanej lub nieleczonej choroby oraz liczba Poradni Zaburzeń Oddychania w Czasie Snu w Polsce są nieporównywalnie małe do skali problemu. Współczesna wiedza na temat objawów, powikłań i sposobów leczenia OBS ma charakter interdyscyplinarny. Wymaga zazwyczaj współpracy lekarzy różnych specjalności, w Polsce jednak nadal pozostaje domeną pulmonologów i laryngologów.

Epidemiologia i kryteria rozpoznania

Naukowcy często podejmują problem oceny występowania OBS w populacji, ale mimo wielu opracowań wciąż trudno ocenić jego rzeczywistą częstość. Choroba dotyczy głównie dorosłych. U dzieci spowodowana jest najczęściej przerostem migdałków podniebienn...

• obturacyjne – charakteryzują się zmniejszeniem amplitudy oddychania o co najmniej 90% przy zachowanych ruchach oddechowych mięśni brzucha i klatki piersiowej; bezpośrednią przyczyną bezdechów jest zapadanie się miękkich części gardła (ryc. 1)
• centralne – przyczyną tych zaburzeń jest zanik impulsacji do mięśni oddechowych z wyższych ośrodków nerwowych, co powoduje brak przepływu powietrza i ruchów oddechowych; bezdechom centralnym zazwyczaj nie towarzyszy chrapanie (ryc. 2)
• mieszane – łączą w sobie cechy bezdechów centralnych (w początkowej fazie) i obturacyjnych (w końcowej fazie bezdechu).