Diabetologia
Jak nauczyć pacjenta samokontroli cukrzycy?
mgr Monika Pietrzak
dr hab. n. med. Aleksandra Araszkiewicz
Niezależnie od rozpoznanego typu cukrzycy i wdrożonej terapii właściwa samokontrola to klucz do uzyskiwania prawidłowych wyników leczenia oraz dobrej jakości życia osoby z cukrzycą.
Wprowadzenie
Zgodnie z definicją cukrzyca to grupa chorób metabolicznych, charakteryzująca się hiperglikemią, wynikającą z defektu wydzielania i/lub działania insuliny.1 Choroba ma charakter przewlekły, co oznacza, że od momentu rozpoznania towarzyszy człowiekowi do końca życia. Kluczową rolę w prowadzeniu prawidłowego leczenia odgrywa chory oraz jego rodzina. Prawidłowa i kompleksowa edukacja z zakresu cukrzycy odgrywa zasadniczą rolę w procesie terapeutycznym.
Samokontrola
Niezależnie od rozpoznanego typu cukrzycy i wdrożonej terapii prowadzenie właściwej samokontroli jest kluczem do uzyskiwania prawidłowych wyników leczenia oraz dobrej jakości życia osoby z cukrzycą. Ocena retrospektywna oraz bieżące monitorowanie wartości glikemii to podstawa dobrego leczenia. Opanowanie przez chorego na cukrzycę posługiwania się glukometrem oraz interpretowania wyników to podstawowy i często pierwszy cel osoby prowadzącej szkolenie.1,2
Na rynku istnieje wiele urządzeń do wykonywania pomiarów cukru z krwi włośniczkowej. W glukometrach wykorzystuje się metody enzymatyczne oznaczania glukozy z dehydrogenazą glukozy i oksydazą glukozową, które to enzymy swoiście katalizują reakcje utleniania glukozy lub jej metabolitu. Najistotniejszą kwestią przy wyborze glukometru jest to, żeby podawał on jako wynik badania wartość stężenia glukozy w osoczu krwi żylnej oraz by błąd oznaczenia nie przekraczał +/- 15 mg/dl dla wartości <100 mg/dl i +/- 15 % dla wartości ≥100 mg/dl. Dodatkowo, jeśli chory oznacza glikemię minimum 4 razy na dzień, ważna jest możliwość podłączenia glukometru do komputera w celu sczytania wyników do programu komputerowego. Pozwala to w łatwy sposób przeanalizować uzyskane dane.1,2
Zasady samokontroli glikemii przy użyciu glukometru
Wyboru aparatu do pomiaru glikemii powinien dokonać chory, a w przypadku jego niesamodzielności (osoba starsza, dziecko) – członek rodziny. Ucząc obsługi glukometru oraz prawidłowej techniki pomiaru, należy zwrócić uwagę na warunki, które należy s...
W tym miejscu trzeba podkreślić, że o ile krew uzyskaną z opuszków palców można wykorzystać do oznaczenia poziomu glikemii w każdym czasie, o tyle pomiary z miejsc alternatywnych związane są z pewnymi ograniczeniami. W momencie szybkich zmian glik...
Częstość samokontroli
Prawidłowa technika pomiaru przy użyciu glukometru odgrywa zasadniczą rolę. Równie istotna jest odpowiednia częstość oraz związek pomiarów glikemii z posiłkami oraz porą dnia. Zalecenia dotyczące częstości samokontroli glikemii różnią się w zależn...