Kamica układu moczowego dotyczy ok. 10% społeczeństwa. To jedna z najczęstszych chorób urologicznych, z jakimi może spotkać się lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ).

Wprowadzenie

Na etiopatogenezę oraz rozwój naturalny kamicy moczowej wpływa wiele czynników środowiskowych i genetycznych, jednak w zdecydowanej większości są one zależne od chorego. Prowadzenie większości chorych dotkniętych kamicą nerkową polega na właściwej profilaktyce po incydencie kolki nerkowej lub leczeniu operacyjnym na oddziale urologii. Celem poniższego opracowania jest zaznajomienie lekarzy innych specjalności niż urologia ze standardami leczenia urologicznego kamicy układu moczowego w zakresie, w jakim mogą i powinni samodzielnie postępować, oraz przedstawienie zarysu wskazań i rodzajów specjalistycznego leczenia operacyjnego przeprowadzanego w ośrodkach urologicznych.

O wyborze metody leczenia (zachowawcze czy zabiegowe), pilności leczenia (niezwłoczne czy odroczone), rodzaju leczenia zabiegowego, a także optymalnej profilaktyki przeciwkamiczej decyduje kilka czynników: wielkość kamienia, lokalizacja, skład chemiczny i etiologia jego powstania, ryzyko tworzenia złogów oraz sytuacja kliniczna pacjenta, w tym choroby współistniejące.

Artykuł oparto na wytycznych i zaleceniach Europejskiego Towarzystwa Urologicznego „EAU Guidelines on Urolithiasis 2016”.¹

Kolka nerkowa, nerka zablokowana, urosepsa

Stany nagłe w kamicy moczowej to kolka nerkowa i jej wszystkie możliwe odmiany – od niemalże bezobjawowej do powikłanej wodonerczem i sepsą. Postępowanie z chorym cierpiącym z powodu kolki nerkowej powinno być podstawową umiejętnością lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, nocnej i świątecznej pomocy lekarskiej, izby przyjęć czy szpitalnego oddziału ratunkowego.

Objawy

Kolka nerkowa objawia się zwykle ostrym nawrotowym bólem w okolicy lędźwiowej, promieniującym do boku, podbrzusza i pachwiny po tej samej stronie. Dodatni objaw Goldflama po stronie bólu jest dość charakterystyczny, ale nie patognomoniczny. Towarz...

Diagnostyka

Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne, które powinny być wykonane w trakcie incydentu kolki nerkowej, to: morfologia, CRP, kreatynina, jonogram (sód, potas), badanie ogólne moczu wraz z oceną mikroskopową osadu. Badania nieobligatoryjne, ale przydatne, to: posiew...

Badanie składu chemicznego złogu

To badanie niezwykle pomocne. Umożliwia ono postawienie ostatecznej diagnozy i wprowadzenie odpowiedniej profilaktyki. Pacjenci zgłaszający się do lekarza z powodu kolki nerkowej powinni być powiadomieni o konieczności filtracji moczu lub oddawani...