Rak płuc jest przyczyną największej liczby zgonów u pacjentów onkologicznych w krajach wysokorozwiniętych i najczęstszym po nowotworach skóry nowotworem na świecie.¹ Z danych opublikowanych przez International Agency for Research on Cancer (IARC) wynika, że w 2012 r. zanotowano 1,8 mln przypadków zachorowań na raka płuc, co stanowi 13% wszystkich zachorowań na raka.²

Wprowadzenie

W Polsce corocznie notuje się około 21 000 nowych zachorowań na raka płuc (ok. 14 000 u mężczyzn i 6500 u kobiet) oraz 20 000 zgonów.³ Bardzo zbliżone wartości tych liczb świadczą o porażającej bezsilności współczesnej medycyny w walce z tym agresywnym nowotworem. Współczynnik 5-letniego przeżycia wynosi jedynie 14%. Nadzieją jest dynamiczny postęp nowoczesnych technik molekularnych, pozwalający na lepsze poznanie biologii tego nowotworu oraz rozwój terapii celowanej, wymierzonej w kluczowe szlaki genetyczne i molekularne uczestniczące w nowotworzeniu. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie nowoczesnego leczenia zaawansowanego niedrobnokomórkowego raka płuca.

Typy histopatologiczne raka płuca

Do niedawna, niezależnie od typu patomorfologicznego niedrobnokomórkowego raka płuca, leczenie nie różniło się istotnie. Wprowadzenie w ciągu ostatnich lat terapii celowanej zasadniczo zmieniło postępowanie diagnostyczno-lecznicze.

Wyróżnia się dwa podstawowe typy histologiczne raka płuca: niedrobnokomórkowy (NSCLC – non-small cell lung carcinoma) i drobnokomórkowy (SCLC – small cell lung carcinoma) – ryc. 1.

W ostatnim czasie widoczna staje się zmiana dystrybucji najważniejszych podtypów histopatologicznych NSCLC. Częstość płaskonabłonkowego raka płuca (SCC – squamous cell carcinoma) zmniejszyła się, natomiast gruczolakoraka (ADC – adenocarcinoma) wzrosła zarówno w grupie mężczyzn, jak i kobiet.⁴ W populacji polskiej płaskonabłonkowy rak płuca pozostaje jednak nadal najczęstszym podtypem histopatologicznym. Pełną klasyfikację histopatologiczną NSCLC przedstawia tabela 1.

Podział na typy histopatologiczne bardzo długo miał najistotniejsze znaczenie prognostyczne. Rak drobnokomórkowy ma niezwykle agresywny przebieg i źle rokuje. Zwykle w momencie rozpoznania jest już chorobą uogólnioną, wymaga intensywnego leczenia systemowego i właściwie nie kwalifikuje się do operacji.

Z kolei postępowanie w raku niedrobnokomórkowym warunkuje stopień zaawansowania choroby. Najbardziej skuteczny jest zabieg operacyjny, ale większość przypadków wykrywa się na zaawansowanym etapie, w którym leczenie chirurgiczne nie jest już możliwe. Jedynym rozwiązaniem pozostaje wówczas chemio- lub radioterapia.