W poniższym opracowaniu przedstawiamy najnowsze zalecenia i wprowadzone w nich zmiany ze szczególnym uwzględnieniem indywidualizacji terapii przeciwpłytkowej – jej skracania i wydłużania w zależności od postaci choroby wieńcowej.

Wprowadzenie

Wprowadzenie do standardu leczenia podwójnej terapii przeciwpłytkowej (DAPT – dual antiplatelet therapy) opartej na kwasie acetylosalicylowym (ASA) i lekach z grupy inhibitorów receptora płytkowego P2Y12 (początkowo tyklopidyny, następnie klopidogrelu, prazugrelu i tykagreloru) istotnie poprawiło rokowanie pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym (ACS – acute coronary syndrome) i stało się standardem postępowania przy różnych postaciach choroby niedokrwiennej serca.^1-4 Mimo zalet takie postępowanie ma również ograniczenia wynikające z profilu skuteczności i bezpieczeństwa leków przeciwpłytkowych. Aby poprawić wyniki leczenia i zmniejszyć ryzyko powikłań niedokrwiennych przy akceptowalnym ryzyku krwawień, członkowie grupy roboczej powołanej przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC – European Society of Cardiology) i Europejskie Stowarzyszenie Chirurgii Serca i Klatki Piersiowej (EACTS – European Association for Cardio-Thoracic Surgery) dokonali wszechstronnego przeglądu schematów terapeutycznych DAPT i podsumowali je w nowych wytycznych.⁵

Podwójna terapia przeciwpłytkowa – jak długo stosować?

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi u pacjentów po ACS, DAPT powinna być stosowana przez 12 miesięcy od jego wystąpienia (klasa zaleceń I/poziom wiarygodności A). Zalecany czas terapii nie jest uwarunkowany sytuacją kliniczną (rewaskularyzacja vs leczenie zachowawcze) ani rodzajem implantowanego stentu. U chorych leczonych zachowawczo preferowane są tykagrelor (lek pierwszego rzutu) i klopidogrel (lek drugiego rzutu) (I/A). Leczenie można skrócić do miesiąca (zachowawcze) (IIa/C) lub 6 miesięcy (rewaskularyzacja z implantacją stentu) (IIa/B) oraz wydłużyć >12 miesięcy na podstawie ryzyka krwawienia lub niedokrwiennego pacjenta (IIb/B). W tym miejscu warto zaznaczyć, że o ile optymalny czas trwania DAPT nie uległ zmianie, o tyle minimalna długość czasu jej prowadzenia w porównaniu z wcześniejszymi wytycznymi – miesiąc w przypadku wszczepienia niepowlekanego stentu metalowego (BMS) i 6 miesięcy w przypadku stentu uwalniającego lek (DES) – jest jednakowa niezależnie od implantowanego stentu i trwa, jak już wcześniej wspomniano, co najmniej 6 miesięcy dla pacjentów ze stabilną chorobą niedokrwienną serca (SCAD – stable coronary artery disease) i niskim ryzykiem krwawienia poddanych przezskórnej interwencji wieńcowej (PCI – percutaneous coronary intervention) oraz 12 miesięcy dla pacjentów z ACS z niskim ryzykiem krwawienia poddanych PCI.