Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest schorzeniem poważnym, charakteryzuje się postępującymi, nieodwracalnymi zmianami w układzie oddechowym. Przebieg choroby pogarszają liczne komplikacje ogólnoustrojowe. Jej obraz jest zróżnicowany, opisano odrębne fenotypy związane z dominacją różnych zmian patologicznych, objawów klinicznych, postępem choroby i odpowiedzią na leczenie. Postępowanie w POChP opiera się na wytycznych Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Zgodnie z zaleceniami GOLD podstawę leczenia POChP stanowi stosowanie leków rozszerzających oskrzela o przedłużonym działaniu – długo działających leków przeciwcholinergicznych (LAMA – long acting muscarinic antagonists) i β₂-mimetyków o długim działaniu (LABA – long-acting β₂-agonists).

Klasyfikacja POChP

POChP jest to choroba przewlekła, wynikająca z ograniczenia przepływu przez dolne drogi oddechowe i postępującego procesu zapalnego wywołanego szkodliwym działaniem pyłów, w szczególności dymu papierosowego, poddająca się profilaktyce i leczeniu. Istotą choroby jest przewlekły, postępujący stan zapalny toczący się w układzie oddechowym, zajmujący cały jego obszar. Zmiany patologiczne to przewlekłe zapalenie oskrzeli i niszczenie tkanki zrębowej płuc – rozedma. Główne objawy choroby – przewlekły produktywny kaszel i duszność potwierdzone przez stwierdzenie nieodwracalnej obturacji w badaniu spirometrycznym – stanowią podstawę jej rozpoznania. Obraz kliniczny choroby nie jest jednorodny. Obserwacje kliniczne wskazują na różne fenotypy POChP związane z przewagą zapalenia oskrzeli lub rozedmy. Pewną odmianą jest nakładanie astmy i POChP.

Do obiektywnej oceny nasilenia duszności stosuje się skalę oceny duszności (mMRC – modified Medical Research Council), a do oceny pozostałych objawów – kwestionariusz oceny samopoczucia pacjenta (test CAT – COPD Assessment Test). Skala mMRC jest 5-punktowa (0-4, gdzie 0 oznacza brak objawów, 4 – największe ich nasilenie). W kwestionariuszu CAT mniejsza liczba punktów odpowiada lepszemu samopoczuciu chorego. W ocenie obturacji brane są pod uwagę następujące wartości spirometryczne:

• nasilona pierwszosekundowa objętość wydechowa (FEV₁ – forced expiratory volume in one second)
• pojemność życiowa płuc (VC – vital capacity) lub natężona pojemność życiowa płuc (FVC – forced VC)
• wyliczony wskaźnik odsetkowy FEV₁%VC lub FEV₁%FVC.

W zależności od oceny objawów subiektywnych w testach mMRC i CAT oraz liczby zaostrzeń (a dawniej także wyniku FEV1) następuje kategoryzacja chorego do danej grupy: A, B, C lub D (ryc. 1). Ustalenie kategorii daje podstawę do podjęcia danego sposo...