Wytyczne w praktyce

Profilaktyka zakrzepowo-zatorowa a uaktualnione wytyczne NICE z 2018 roku

dr n. med. Joanna Wiśniewska

prof. dr hab. n. med. Tomasz Zieliński

Klinika Niewydolności Serca i Transplantologii Instytutu Kardiologii w Warszawie

Adres do korespondencji: dr n. med. Joanna Wiśniewska, Klinika Niewydolności Serca i Transplantologii Instytutu Kardiologii, ul. Alpejska 42, 04-628 Warszawa

W 2018 roku National Institute for Health and Care Excellence (NICE) opublikował wytyczne dotyczące profilaktyki zakrzepowo-zatorowej, które stanowią aktualizację dokumentów z 2010 i 2013 roku. Zalecenia NICE w wielu aspektach są zbieżne z polskimi wytycznymi z 2017 roku. W artykule omówiono najważniejsze zmiany, jakie zaszły w wytycznych NICE w porównaniu z wcześniejszymi dokumentami, oraz wskazano podobieństwa i różnice w stanowiskach brytyjskich i polskich ekspertów.

Epidemiologia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej

Zator tętnicy płucnej (ZTP) i zakrzepica żył głębokich (ZŻG) to elementy składowe jednostki chorobowej nazywanej żylną chorobą zakrzepowo-zatorową (ŻChZZ). W ponad 90% przypadków źródłem zatoru płucnego jest zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych. Dane dotyczące występowania żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w populacji są rozbieżne. Wynika to z faktu, że objawy zatoru tętnicy płucnej i zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych są niecharakterystyczne, a ponadto nie występują u około 50% chorych.1 Na podstawie wyników badań przesiewowych wykazano, że u 70-90% chorych z objawowym, potwierdzonym ostrym zatorem tętnicy płucnej współistnieje rozpoznana na podstawie flebografii kontrastowej zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych.2 U ponad 50% chorych z objawową zakrzepicą żył głębokich kończyn dolnych rozpoznano natomiast bezobjawowy zator tętnicy płucnej.

Przedstawione dane epidemiologiczne dotyczące żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej stanowią uzasadnienie konieczności stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej we wszystkich grupach chorych hospitalizowanych, którzy są obarczeni podwyższonym ryzykiem jej wystąpienia. Według najnowszych danych dotyczących populacji amerykańskiej zapadalność oraz umieralność związana z zatorem tętnicy płucnej w ciągu ostatnich 20 lat się zmniejszyła.3-5

Podstawą racjonalnego stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej jest z jednej strony precyzyjne określenie ryzyka wystąpienia tego schorzenia u każdego chorego przyjętego do szpitala, a z drugiej – określenie ryzyka powikłań krwotocznych.6

Czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej

Zdefiniowano wiele czynników ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.6 Na ich podstawie opracowano kilka skal szacowania ryzyka wystąpienia ŻChZZ. Najpowszechniejsza jest skala Capriniego opracowana w celu oceny ryzyka żylnej choroby zakrze...

Według zaleceń NICE w pierwszym etapie kwalifikujemy pacjenta do jednej z dwóch grup. Jeśli chory jest przyjęty na oddział zachowawczy w stanie dobrym i nie przewiduje się w jego przypadku dłuższego unieruchomienia, wówczas dalsza jego ocena pod w...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Profilaktyka przeciwzakrzepowa

W porównaniu z poprzednimi wytycznymi z 2010 r. zmiany dotyczą profilaktyki przeciwzakrzepowej w pewnych grupach chorych, m.in. leczonych na oddziałach psychiatrycznych i kobiet w ciąży.

Postępowanie w poszczególnych grupach pacjentów

Wśród pacjentów leczonych na oddziałach zachowawczych szczególną grupę stanowią chorzy z nowotworami. Liczba przypadków żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej rośnie, a aktywna choroba nowotworowa zwiększa [...]

Podsumowanie

W porównaniu z zaleceniami grupy NICE z 2018 r. w polskich wytycznych przedstawione są zalecenia dotyczące zastosowania profilaktyki z dokładnym uwzględnieniem klasy zaleceń. Model szacowania ryzyka [...]

Do góry