Pulmonologia

Duszność u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc

dr hab. n. med. prof. nadzw. Krzysztof Kuziemski

Katedra Pneumonologii i Alergologii, Wydział Lekarski, Gdański Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. prof. nadzw. Krzysztof Kuziemski, Katedra i Klinika Alergologii i Pulmonologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul. Dębinki 7, 80-211 Gdańsk, tel. 58 349 16 25; e-mail: k.kuziemski@gumed.edu.pl

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest jednym z powszechnie występujących schorzeń dróg oddechowych. Ze względu na częstość występowania, możliwe powikłania i trudności w ustaleniu właściwego rozpoznania stanowi duże wyzwanie medyczne. Głównym, ale niespecyficznym objawem POChP jest duszność. Leczenie opiera się na farmakoterapii i innych, niefarmakologicznych metodach. Ważne, by chorzy na POChP nie zaprzestawali aktywności fizycznej.

WPROWADZENIE

Przewlekła obturacyjna choroba płuc jest istotnym, powszechnie występującym schorzeniem dróg oddechowych, związanym ze zwiększoną chorobowością i umieralnością (zajmuje drugie miejsce na świecie wśród najczęstszych przyczyn zgonów). Choroba przyczynia się do znacznego pogorszenia jakości życia chorych.1,2 Zgodnie z definicją przedstawioną przez Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) POChP jest często występującą, możliwą do uniknięcia i leczenia chorobą. Charakteryzuje się uporczywymi objawami ze strony układu oddechowego i ograniczeniem przepływu powietrza, które wiąże się z zaburzeniami dotyczącymi dróg oddechowych i/lub pęcherzyków płucnych i zazwyczaj jest spowodowane istotną ekspozycją na szkodliwe cząsteczki lub gazy.3 Rozwój choroby jest skryty, powolny i wieloletni. Przewlekła obturacyjna choroba płuc szczególnie często występuje po 40 r.ż. u osób palących tytoń.

Mechanizmy rozwoju POChP

Różnorodne czynniki etiologiczne (palenie tytoniu, narażenie zawodowe, zanieczyszczenie środowiska, smog, pyły organiczne i nieorganiczne, nawracające zakażenia oskrzelowo-płucne) prowadzą do rozwoju stresu oksydacyjnego i przewlekłego neutrofilowego zapalenia w drogach oddechowych. W rezultacie w POChP dochodzi do zmniejszenia sprężystości miąższu płuc i rozwoju nieodwracalnego uszkodzenia małych dróg oddechowych. Klinicznie przejawia się to wystąpieniem utrwalonego ograniczenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe w czasie wydechu. Zapalenie w drogach oddechowych i następstwa stresu oksydacyjnego wywołują hipersekrecję śluzu, przewlekły skurcz oskrzeli oraz obrzęk w obrębie małych dróg oddechowych. Zmiany strukturalne w drogach oddechowych prowadzą do stopniowego ujawnienia się typowych objawów POChP, do których należą:

  • stopniowo narastająca duszność, która początkowo występuje tylko podczas wysiłku
  • przewlekły kaszel
  • utrudnione odkrztuszanie wydzieliny z dróg oddechowych.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że przewlekłe zapalenie oraz nasilenie stresu oksydacyjnego wpływają na istotną współchorobowość w przebiegu POChP (ryc. 1). W tej chorobie często dochodzi do rozwoju schorzeń sercowo-naczyniowych (przewlekła chorob...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Duszność – objaw POChP

Duszność jest wspólnym objawem dla wielu schorzeń układu oddechowego, krążenia oraz ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego. Można ją zdefiniować jako subiektywne [...]

Podział duszności

Duszność dzielimy:

Badanie podmiotowe i przedmiotowe w duszności

W badaniu podmiotowym uwzględnia się takie elementy wpływające na rozwój duszności, jak:

Etiologia duszności w chorobach układu oddechowego

Najczęściej duszność może być wywołana przez wymienione poniżej choroby lub sytuacje kliniczne:

Pulsoksymetria i badanie gazometryczne krwi

Podstawowe znaczenie w ocenie duszności mają pulsoksymetria i badanie gazometryczne krwi. Pulsoksymetria ocenia zawartość tlenu we krwi włośniczkowej. Wynik badania przedstawia odsetek hemoglobiny [...]

Gazometria krwi tętniczej

Pełne badanie gazometryczne krwi należy wykonać u wszystkich chorych, u których nasilona pierwszosekundowa objętość wydechowa (FEV1 – forced expiratory volume in one second) [...]

Badanie radiologiczne klatki piersiowej

Badanie radiologiczne klatki piersiowej w dwóch projekcjach – tylno-przedniej i bocznej – jest przydatne w diagnostyce różnicowej duszności i w celu wykluczenia chorób płuc przebiegających z objawami [...]

Duszność u pacjentów z POChP

Dominującym objawem u pacjentów z POChP jest duszność. Początkowo występuje tylko podczas wysiłku fizycznego. Wraz z upływem czasu i postępem choroby pojawia się w spoczynku. Z odczuciem [...]

Leczenie duszności u pacjentów z POChP

W leczeniu POChP, a tym samym w zmniejszaniu duszności, stosuje się szeroko pojęte leczenie farmakologiczne i niefarmakologiczne. Terapia duszności u pacjentów z POChP skupia się na prawidłowym [...]

Podsumowanie

Najczęściej postrzeganym przez pacjentów objawem ze strony układu oddechowego jest duszność. Stanowi ona jedną z najczęstszych przyczyn zgłaszania się chorych po poradę [...]
Do góry