Spontaniczna dysekcja tętnic wieńcowych (SCAD) stanowi istotny problem medyczny, gdyż jest najczęstszą przyczyną ostrych zespołów wieńcowych u dotychczas zdrowych osób w młodym i średnim wieku, a szczególnie u kobiet. SCAD to niejatrogenna i niezwiązana z urazem i miażdżycą, samoistna separacja ściany tętnicy wieńcowej prowadząca do powstania krwiaka śródściennego. Prawdopodobnie etiologia SCAD jest wieloczynnikowa, wynika z przyczyn leżących u podstaw nabytych lub odziedziczonych arteriopatii, zapalnych chorób układowych, wpływów hormonalnych i nieprawidłowości genetycznych. Objawy kliniczne SCAD są różnorodne, ale najczęściej występuje ból w klatce piersiowej. Mimo licznych ograniczeń podstawowym badaniem w diagnostyce SCAD jest nadal angiografia wieńcowa, wymaga jednak uzupełnienia o inne metody obrazowania. Postępowanie terapeutyczne opiera się na jednoczesnej analizie stanu klinicznego i anatomii dysekcji. Preferowana jest przezskórna angioplastyka wieńcowa, a w przypadku jej niepowodzenia lub niekorzystnej dla wykonania PCI anatomii zmiany – pomostowanie aortalno-wieńcowe. Konieczne jest przeprowadzenie prospektywnych badań oceniających strategie postępowania w SCAD w celu poprawy wyników sercowo-naczyniowych.

Wprowadzenie

Spontaniczna dysekcja tętnicy wieńcowej (SCAD – spontaneous coronary artery dissection) po raz pierwszy została opisana przez Harolda C. Pretty’ego w roku 1931 na podstawie badania autopsyjnego.¹ SCAD stanowi ważny problem kliniczny z uwagi na poważne konsekwencje, takie jak: ostry zespół wieńcowy (ACS – acute coronary syndrome), groźne komorowe zaburzenia rytmu czy nawet zgon chorego.^2,3 Mimo stale pogłębianej wiedzy dotyczącej tego zagadnienia SCAD pozostaje tajemniczym patogenetycznie, trudnym terapeutycznie i groźnym rokowniczo schorzeniem.

Definicja

Spontaniczna dysekcja tętnicy wieńcowej to niejatrogenna i niezwiązana z urazem samoistna separacja ściany tętnicy wieńcowej.⁴ Nie są do niej zatem zaliczane przypadki rozwarstwienia ściany tętnicy w konsekwencji tępego urazu, manipulowania instrumentami medycznymi, w tym także cewnikami naczyniowymi. Aktualna definicja SCAD wyklucza także spotykaną czasem dysekcję na podłożu zmian miażdżycowych, co podkreśla jej pierwotnie niemiażdżycowe podłoże.

Epidemiologia

Rzeczywista skala występowania SCAD pozostaje nieznana, głównie z powodu trudności w jej rozpoznawaniu. W ostatnich seriach przypadków bazujących na szczegółowych kryteriach wykluczających przyczyny urazowe, jatrogenne oraz dysekcje na podłożu mia...