Większość chorych na astmę osiąga dobrą kontrolę choroby, ale 5-10% pacjentów zmaga się z astmą ciężką, która nie reaguje na standardowe leczenie zgodne z wytycznymi Global Initiative for Asthma (GINA). Ciężka astma stanowi duże wyzwanie i obciążenie dla pacjentów, ich rodzin oraz systemu opieki zdrowotnej. W artykule pominięto zalecenia dotyczące dzieci.

Wprowadzenie

Astma jest przewlekłą, niezakaźną chorobą zapalną dróg oddechowych, przebiegającą z okresami zaostrzeń i remisji. Charakteryzuje się nadreaktywnością oskrzeli, która prowadzi do nawracających epizodów kaszlu, świstów, uczucia ciężaru w klatce piersiowej oraz duszności. Nadreaktywność oskrzeli jest to skłonność do obturacji oskrzeli w odpowiedzi na działanie czynników fizycznych lub chemicznych, której przyczyną jest przewlekły stan zapalny oskrzeli, często związany z reakcją alergiczną. Astma to heterogenny zespół chorobowy ze zróżnicowanym obrazem klinicznym, patogenezą i reakcją na leczenie, a jej rozwój zależy od wystąpienia określonych czynników genetycznych i środowiskowych.

Gwałtowny wzrost częstości zachorowań na choroby alergiczne obserwowany w ciągu ostatnich lat został dobrze udokumentowany w licznych badaniach epidemiologicznych. Według badania Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce (ECAP) na astmę w naszym kraju choruje około 4 mln osób i częściej są to dzieci niż dorośli.^1,2 Częstość występowania astmy ciężkiej ocenia się na 5-10% pacjentów z astmą. Tę postać choroby częściej stwierdza się u kobiet oraz pacjentów z potwierdzoną nadwrażliwością na niesteroidowe leki przeciwzapalne. Większość chorych na astmę ciężką wykazuje ponadto skłonność do atopii (ok. 65%), zwłaszcza ze stwierdzonym uczuleniem na roztocze kurzu domowego, pleśnie, alergeny karalucha i kota.^3,4 Ze względu na koszty bezpośrednie i pośrednie opieka nad tą grupą chorych wymaga dużych nakładów finansowych obciążających system opieki zdrowotnej i domowe budżety. Wydatki te są związane z sytuacjami klinicznymi wywołanymi niestabilnym przebiegiem choroby, które powodują znaczne ograniczenia aktywności życiowej oraz zdolności chorych do wykonywania pracy zarobkowej, co wpływa na pogorszenie ich jakości życia i statusu społecznego.

Definicja i rozpoznanie

Wykładnikiem ciężkości astmy jest intensywność jej leczenia wymagana do kontrolowania objawów choroby, natomiast odpowiedź na leczenie zależy od wielu czynników, m.in. fenotypu choroby, dawkowania i mechanizmu działania leków oraz czasu stosowania farmakoterapii.