Najczęstszym powodem zgłoszeń do lekarza po powrocie z krajów tropikalnych jest gorączka. W artykule omówiono główne choroby tropikalne, które ją wywołują. Położono nacisk na epidemiologię, objawy kliniczne, proces diagnostyczny i działania prewencyjne. W przypadku takich chorób jak malaria czy dur brzuszny kluczowe znaczenie dla powodzenia terapii ma szybkie ustalenie rozpoznania i włączenie właściwego leczenia.

Wprowadzenie

W okresie jesienno-zimowym obserwuje się zwiększoną liczbę wyjazdów do krajów strefy tropikalnej i subtropikalnej. Na podstawie obserwacji własnych poczynionych w pracy w Ośrodku Medycyny Podróży i Szczepień Profilaktycznych mogę stwierdzić, że bardzo modnymi miejscami wypoczynku Polaków są Azja Południowo-Wschodnia (Tajlandia, Wietnam, Indonezja) oraz Afryka (Kenia, Zanzibar).

Wyjazd do strefy tropikalnej i subtropikalnej wiąże się z ryzykiem narażenia na patogeny wywołujące choroby zakaźne niewystępujące w Europie.

Istotnym problemem są choroby wektorowe przenoszone przez komary i one są główną przyczyną gorączki podczas pobytu w strefie tropikalnej lub po powrocie z tych rejonów. Do najczęstszych chorób tej grupy należą: malaria, denga, gorączka Zachodniego Nilu, japońskie zapalenie mózgu, żółta gorączka, zakażenie wirusem zika, gorączka chikungunya. Na drugim miejscu można wymienić choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową, takie jak: dur brzuszny, paradury, wirusowe zapalenie wątroby typu A, wirusowe zapalenie wątroby typu E, szigeloza, pełzakowica.¹

Na podstawie raportów epidemiologicznych Państwowego Zakładu Higieny można stwierdzić, że z roku na rok zwiększa się liczba zachorowań na choroby tropikalne w naszym kraju. Przykładowo: jeśli chodzi o malarię, w 2011 r. zgłoszono 14 przypadków, a w 2016 r. – 38; w przypadku dengi w 2015 r. stwierdzono 12 zachorowań, a w 2016 r. – 41.²

Powyższe dane wskazują, że choroby tropikalne będą jedną z podstawowych przyczyn kierowania pacjentów do poradni czy na oddziały chorób zakaźnych, zatem bardzo istotne będzie poszerzenie wiedzy z tego zakresu nie tylko przez specjalistów z zakresu chorób zakaźnych, lecz także przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.

Cennym źródłem informacji o aktualnych zagrożeniach epidemiologicznych są komunikaty umieszczane na stronach internetowych, np. World Health Organization (WHO), Centers for Disease Control and Prevention (CDC), European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), Państwowego Zakładu Higieny (PZH) i Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS).