Temat numeru

Nietrzymanie moczu u kobiet – jak diagnozować w POZ

lek. Maria Krowicka-Wasyl1

dr n. med. Tomasz Maciejewski1

prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Baranowski2

dr hab. n. med. Artur Rogowski1

1Klinika Położnictwa i Ginekologii, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

2Klinika Położnictwa i Ginekologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Artur Rogowski, Klinika Położnictwa i Ginekologii, Instytut Matki i Dziecka, ul. Kasprzaka 17A, 01-211 Warszawa

Nietrzymanie moczu u kobiet to wciąż narastający problem, dlatego tak istotne jest prowadzenie badań w kierunku ustalenia patofizjologii tego zaburzenia oraz oceniających skuteczność i bezpieczeństwo poszczególnych metod terapeutycznych. Leczenie powinno być nakierowane na redukcję epizodów wyciekania moczu, ale przede wszystkim należy dążyć do poprawy jakości życia pacjentek.

Wprowadzenie

Nietrzymaniem moczu (NM) nazywamy każdy mimowolny wyciek moczu. Jest to poważny problem zdrowotny, który ma znaczenie psychospołeczne, ekonomiczne i prowadzi do obniżenia jakości życia pacjentek.1 U każdej kobiety z NM należy określić typ tego zaburzenia, jego nasilenie, w tym liczbę epizodów, oraz wpływ na jakość życia.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM) to bezwiedna utrata moczu podczas uruchamiania tłoczni brzusznej, np. podczas kichania lub kaszlu. W tych sytuacjach dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej i wycieku moczu.

Naglące nietrzymanie moczu można rozpoznać, jeśli epizody wycieku moczu poprzedzone są uczuciem nagłego parcia. Występowanie parć naglących może przebiegać również bez wycieku moczu (postać sucha pęcherza nadreaktywnego [OAB – overactive bladder]) lub z jego wyciekiem (postać mokra OAB, zwykle z częstomoczem i nykturią).

Mieszane nietrzymanie moczu to występowanie u jednego pacjenta objawów wysiłkowego nietrzymanie moczu i gubienia moczu związanego z obecnością parć naglących.2

Epidemiologia

Według szacunków częstość występowania zaburzeń dna miednicy znacznie wzrośnie w związku ze starzeniem się populacji. Podejrzewa się, że liczba amerykańskich kobiet z nietrzymaniem moczu wzrośnie o 55% z 18,3 miliona notowanych w 2010 r. do 28,4 miliona w 2050 r.3 Nietrzymanie moczu występuje znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn, co wiąże się przede wszystkim z budową anatomiczną cewki moczowej. Częstość występowania NM wzrasta wraz z wiekiem i u kobiet osiąga szczyt w okresie okołomenopauzalnym. Do innych czynników ryzyka zalicza się między innymi: rodność, rasę białą, otyłość, histerektomię, cukrzycę i stosowane leki, np. diuretyki nietiazydowe, leki przeciwlękowe.4

Diagnostyka

Podstawę diagnostyki nietrzymania moczu stanowi wywiad. Prawidłowo przeprowadzona rozmowa z pacjentką pozwala na rozpoznanie nietrzymania moczu, określenie typu NM i ocenę nasilenia objawów. Najlepszą metodą wywiadu jest stosowanie wiarygodnych, zwalidowanych kwestionariuszy.

3 Incontinence Questions

Do ustalenia typu nietrzymania moczu polecamy zastosowanie prostego narzędzia – testu trzech pytań 3IQ (3 Incontinence Questions) (ryc. 1),5 który pozwala rozpoznać zaburzenie oraz rozróżnić jego typ. Test składa się z pytań dotyczących sytuacji, ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Leczenie

Leczeniem pierwszego rzutu WNM jest fizykoterapia, terapia behawioralna, estrogenoterapia i pessaroterapia.

Prewencja pierwotna

Oczekuje się, że liczba pacjentek z NM w ciągu najbliższych lat wzrośnie. Stanowi to istotne obciążenie ekonomiczne i społeczne. Badania na temat patofizjologii tego [...]
Do góry