Rola inhibitorów pompy protonowej

Mimo nagminnego stosowania inhibitorów pompy protonowej w leczeniu ostrego zapalenia trzustki należy podkreślić, że postępowanie takie nie ma uzasadnienia w świetle wyników dotychczasowych badań klinicznych.17 Nie przekłada się ono na zmniejszenie śmiertelności, skrócenie czasu trwania choroby czy zmniejszenie ryzyka powikłań narządowych. Co więcej, stosowanie tych leków może przynieść niekorzystne efekty w postaci zwiększenia ryzyka rozwoju zespołu nadmiernego rozrostu bakteryjnego i jego negatywnych skutków w przebiegu ostrego zapalenia trzustki. Rozrost bakteryjny prowadzi do osłabienia kurczliwości jelita cienkiego, nasilenia porażennej niedrożności, ułatwionej translokacji bakteryjnej przez ścianę jelita, co grozi powikłaniami narządowymi i septycznymi ostrego zapalenia trzustki.18

Rola leczenia żywieniowego

W przeszłości dogmat stanowiło przekonanie o konieczności oszczędzania trzustki poprzez ograniczenie żywienia doustnego. Obecnie uważa się za wskazane włączenie żywienia enteralnego w ciągu pierwszych 24 godzin od początku ostrego zapalenia trzustki19 w postaci umiarkowanie ciężkiej i ciężkiej.9 W postaci łagodnej żywienie dojelitowe nie jest wymagane. Postępowanie żywieniowe ma na celu utrzymać barierę jelitową i chronić przed translokacją bakteryjną. Dzięki temu zapobiega się potencjalnej kontaminacji bakteryjnej ognisk martwicy w trzustce, co z kolei przekłada się na zmniejszenie powikłań narządowych w przebiegu ostrego zapalenia trzustki. Zarówno droga podaży do jelita czczego, jak i dożołądkowa mają podobną skuteczność. Stosowanie żywienia parenteralnego ma jednak przewagę nad podażą do jelita czczego w przypadku niedrożności porażennej jelita, uciążliwych wymiotów czy nasilonych dolegliwości bólowych w obrębie jamy brzusznej.

Podsumowanie

Zalecenia American Gastroenterological Association dotyczące wczesnej diagnostyki i leczenia ostrego zapalenia trzustki opublikowane w 2018 r. wskazują na skuteczność resuscytacji płynowej opartej na kontroli parametrów życiowych i biochemicznych, uwzględniającej wiek i charakter obciążeń pacjenta. Zalecane jest także wczesne rozpoczęcie żywienia dojelitowego. Nie ma natomiast danych wskazujących na zasadność stosowania profilaktycznej antybiotykoterapii i wykonywania ECPW w każdym przypadku ostrego zapalenia trzustki o etiologii kamiczej. W ramach diagnostyki zaleca się rutynowe oznaczanie parametrów biochemicznych i odroczenie wykonania badań obrazowych z kontrastem do czasu >5 dnia trwania choroby.

Do góry