Profesjonalizm lekarski
Intymność i godność
mgr Paulina Sobierańska
W artykule omówiono podstawowe problemy z zakresu realizacji praw pacjenta do poszanowania intymności i godności oraz przedstawiono praktyczne wskazówki dotyczące opieki nad chorym w środowisku szpitalnym i ambulatoryjnym.
Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien:
- umieć omówić znaczenie intymności i godności w relacjach terapeutycznych
- potrafić wskazać obowiązki pracowników opieki zdrowotnej w zakresie poszanowania prywatności pacjenta
- umieć identyfikować dobre praktyki w zakresie poszanowania godności w trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych
- poddać refleksji własne spojrzenie na problem godnego umierania.
Wprowadzenie
W jednym z poprzednich artykułów z cyklu o profesjonalizmie poruszaliśmy problematykę tajemnicy lekarskiej i jej wpływu na zaufanie pacjentów.1 Omówiliśmy wtedy zarówno polskie regulacje prawne, jak i standardy zagraniczne dotyczące poufności. Wśród przywołanych dokumentów przedstawiliśmy opracowanie „CanMeds 2015. Physician Competency Framework”2 definiujące podstawowe role każdego lekarza. Sygnalizowaliśmy wtedy, że jedną z kluczowych powinności członków profesji lekarskiej jest zapewnienie takich warunków opieki, które uwzględniają godność pacjentów. W kolejnej odsłonie cyklu naszych rozważań nad profesjonalizmem zajmiemy się bardziej szczegółowo prawem pacjentów do poszanowania intymności i godności. Omówimy na początku, jak te wartości należy definiować w kontekście przepisów i codziennej praktyki. Przedstawimy, w jakich obszarach opieki zdrowotnej realizacja prawa do intymności i godności sprawia największe trudności oraz jakie działania można podjąć, aby ich przestrzegać zgodnie ze światowymi standardami.
Intymność i godność – prawo pacjenta, obowiązek lekarza
Intymność i godność są wartościami, które każdy intuicyjnie rozpoznaje, jednak ich potoczne rozumienie niekoniecznie odzwierciedla to, jak powinny być omawiane w kontekście pracy z pacjentami.
Rozdział 6 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z dnia 6 listopada 2008 r. (DzU z 2009 r. Nr 52, poz. 417) jest w całości poświęcony prawu do intymności i godności. Personel medyczny ma obowiązek poszanowania tych praw w trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych, a szczególną ochroną powinni być objęci pacjenci umierający (art. 20). Pacjent może wyrazić życzenie, aby w trakcie leczenia towarzyszyła mu osoba bliska. W myśl ustawy dopuszczalnym powodem do odmowy uszanowania tej prośby pacjenta są czynniki epidemiologiczne lub „bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta” (art. 21).3
